Terapia jogą. Mateusz Stańczak i Maciej Wielobób w najnowszym, 5 magazynie Joga

Joga ma bardzo szerokie spektrum działania. Czym jest poza praktykowaniem asan, pisaliśmy w poprzednim numerze. Dzisiaj chcemy przedstawić terapeutyczne działanie jogi, także w ujęciu fizjoterapeutycznym - o co poprosiliśmy Mateusza Stańczaka, fizjoterapeutę bazującego na jogowych technikach, oraz Macieja Wieloboba, odkrywającego terapię jogą w sposób bardziej głęboki. Jedno jest pewne - dla każdego joga jest jego własną ścieżką i w jeden jedyny, unikalny sposób na niego oddziałuje.

Mateusz Stańczak:

Dolegliwości bólowe kręgosłupa lędźwiowego, obok potrzeby lepszego radzenia sobie ze stresem, stanowią obecnie jeden z najczęstszych motywów do rozpoczęcia udziału w zajęciach jogi. Liczne badania naukowe dobitnie wykazują jej skuteczność jako alternatywnej formy leczenia ruchem oraz kompleksowego systemu wspierania zdrowia.

Tym, co wyróżnia zajęcia jogi spośród innych technik ruchowych, jest obszerne zwracanie uwagi na wiele aspektów realizowanych na ogół oddzielnie w kontekście refleksji nad zdrowiem. Świadomość wzajemnego ustawienia części ciała, rozpoznanie możliwości organizmu, wgląd we własny umysł i dialog z samym sobą to powszechne doświadczenia, które realizowane są równocześnie podczas każdej sesji jogi.

Soma i psyche

Joga cechuje się tzw. psychosomatycznym podejściem do pracy z człowiekiem. Według niego ciało i umysł stanowią jedność. Jak dwie strony tej samej monety. Umysł i ciało wzajemnie na siebie wpływają. Przewlekły stres psychiczny zmienia sylwetkę i powoduje gromadzenie się napięć oraz dysfunkcję narządów wewnętrznych (patrz ramka). Najczęstszymi obszarami gromadzenia się stresu są stawy biodrowe, dół pleców, przepona oddechowa oraz rejon szyi. Praca z ciałem pozwala rozmontować schematy napięć, usunąć hormony wydzielane w reakcji na stres i przywrócić równowagę między rozbieganym umysłem a ciałem, które zawsze jest tylko tu i teraz.

Metoda Iyengara

Niekwestionowane zasługi w rozpropagowaniu jogi jako metody terapeutycznej ma B. K. S. Iyengar, którego ośrodek słynie z prowadzonych klas medycznych, gdzie asany i ich odmiany dobierane są dla danego pacjenta w ściśle określony sposób, adresowany do konkretnych dolegliwości nie tylko układu ruchu, lecz także całokształtu procesów fizjologicznych. To właśnie Iyengar w swojej metodzie wypracował niezliczoną ilość wariantów poszczególnych pozycji, wykonywanych przy użyciu bogatego asortymentu akcesoriów, które pozwalają zaadaptować pozycje do możliwości i potrzeb każdej osoby ćwiczącej, niezależnie od wieku i kondycji. Wiele modyfikacji pozycji okazało się tak trafne, że praktykuje się je jako pełnowartościowe asany. Wpływ metody Iyengara przeniknął do kultury jogi w postaci precyzyjnego i w pełni świadomego podejścia do aplikowania ruchu poprzez asany i pranajamę. Dzięki temu joga jest dziś postrzegana jako dostępna dla każdego forma profilaktyki, a także terapii.

Taśmy anatomiczne

Współczesne podejście do anatomii i funkcjonowania człowieka zwraca uwagę na układ ruchu bardziej jako jednorodny system aniżeli zespół mięśni i stawów o określonej ruchomości i przyczepach. Kolejne mięśnie, łącząc się z kośćmi poprzez okostną, przechodzą w następne mięśnie, powięzi narządów i organizującą całe ciało tkankę łączną, tak jakby istniał jeden wielki mięsień albo jeden nerw, tylko różnie nazywany w zależności od miejsca obserwacji. Całość jest współzależna: zdarzenie w jednej części systemu daje odpowiedź we wszystkich pozostałych. Istnieją metody opisujące topografię swoistych łańcuchów mięśniowych, na których podstawie funkcjonuje ciało. Jedną z takich metod opracował amerykański terapeuta T. Myers (Anatomy Trains), który nieprzypadkowo do ilustracji i treningu poszczególnych taśm korzysta z popularnych asan jogi. W kontekście osiągnięć spod znaku skalpela i mikroskopu trafność kształtu asan, do których dochodzono wyłącznie przez doświadczenie, jest wprost zdumiewająca.

Asana na receptę

Niestety zbyt łatwo ulegamy pokusie traktowania jogi jako cudownego rozwiązania na wszystko, które w dodatku zapewnia nam samowystarczalność w zakresie naszych dolegliwości. Zachęcają do tego zresztą sami nauczyciele oraz łatwo dostępne zestawy ćwiczeń na różne dolegliwości typu ból głowy, problemy kolan, żołądka czy wysypki skórne. Zdrowie niestety nie jest aż tak proste. Jest tak wiele przyczyn tej samej dolegliwości, tak wiele uwarunkowań, choćby bólu kolana, że żaden zestaw nie jest w stanie zagwarantować nam powodzenia. Traktujmy publikowane zestawy jako inspirację, propozycję, podpowiedź kierunku, ale w rzeczywistości skonsultujmy nasz indywidualny przypadek z kompetentnym specjalistą, który oceni sytuację i dopasuje ćwiczenia.

Ciąg dalszy artykułu - 50 %

Całość artykułu w najnowszym

Magazyn Joga dostępny jest w szkołach jogi w całej Polsce lista szkół