ZABAWY Z JOGĄ. Rozmowa z Joanną Jakubik-Hajdukiewicz - autorką książki "Joga dla dzieci".
środa, 3 sierpnia 2011
świetnie sprawdza się w terapii osób z nadpobudliwością psychoruchową i wśród dzieci z rodzin patologicznych, ale także jako forma odreagowania psychofizycznego po wysiłku umysłowym w szkole.
Pochód słonia.
Od jak dawna prowadzisz zajęcia jogi dla dzieci? Od czego się zaczęło?Zajęcia . Wprowadzałam te metody pracy do grup socjoterapeutycznych dzieci z rodzin z problemem alkoholowym .Pewnego dnia zaproponowała mi, abym utworzyła i prowadziła grupę jogi dla dzieci w Centrum. Czy pamiętasz swoje pierwsze zajęcia z dziećmi? Jak się czułaś? Czy miałaś na początku jakieś trudności lub wątpliwości?
Swoje pierwsze zajęcia z dziećmi poprowadziłam jako studentka, wcześniej przygotowując się do nich skrupulatnie. Ukończyłam socjologię i pracę socjalną, gdzie szczegółowo omawiane są zagadnienia relacji międzyludzkich, relacji w grupie. Doskonaliłam swe umiejętności na warsztatach m.in. o procesie grupowym, jak być dobrym liderem, bo zdawałam sobie sprawę, że odpowiedzialność za grupę jest dużym wyzwaniem. Wyjeżdżałam też do Laboratorium Psychoedukacji w Warszawie , aby uczestniczyć w warsztat m.in. ,,Jak sobie radzić ze stresem''. Z pewnością to dało mi większą swobodę i pewność siebie, aby uczyć. Na czym polega specyfika pracy z dziećmi z rodzin alkoholowych?
Dzieci z rodzin z problemem alkoholowym uczęszczają na zajęcia socjoterapeutyczne. Są to spotkania o charakterze edukacyjnym, terapeutycznym i rozwojowym. Jogę potraktowałam jako zajęcia, które mają realizować cel rozwojowy, ponieważ zarówno dzieci jak i młodzież mają dużą potrzebę aktywności.
Jaką funkcję pełni joga w terapii dzieci z rodzin patologicznych? Jak reagują na jogę ich rodzice?
jest dla nich terapią w tym sensie, że przede wszystkim stanowi wzorzec odmienny od tego, który występuje u nich w domu. Mama czy tata spędzają często czas pijąc alkohol, natomiast nie poświęcają czasu wolnego na uprawianie sportu. Rodzice z reguły nie bardzo interesują się tym, co robią ich dzieci na popołudniowych zajęciach. Niechętnie współpracują z osobami prowadzącymi grupę ich dzieci. Chcą mieć tzw. ,,święty spokój''. Jak dzieci reagują na ? Czy Twoimi uczniami są zwykle dzieci joginów?
Dzieci z dużą otwartością i entuzjazmem przychodzą na zajęcia. Niektórzy są bardzo wytrwali i uczęszczają na nie blisko trzy lata. Bywają dzieci ,,joginów’’ ale też dzieci, których rodzice nie uczęszczają na . W Centrum w Poznaniu pomyśleliśmy o tym, aby rodzice i dzieci mieli możliwość ćwiczenia o tej samej porze w tym samym dniu. To znaczy w środę o g.16.15 w jednej sali odbywają się zajęcia jogi dla dzieci, a w drugiej równocześnie joga dla dorosłych. Niektórzy korzystają z tej propozycji i są zadowoleni. Napisałaś dla dzieci. Poradnik dla rodziców i nauczycieli." Czy wraz z pojawieniem się tego tytułu zauważyłaś wzrost zainteresowania zajęciami jogi dla dzieci?
Trudno mi powiedzieć, czy wprowadziło to jakieś zmiany w liczebności grupy jogi dla dzieci, ponieważ nie pytałam moich podopiecznych o to, czy znają książkę, czy też nie. Z pewnością pozycja dodatkowo zainteresowała rodziców, którzy przyprowadzając dzieci na zajęcia chętnie sięgali po tę pozycję, jako uzupełnienie swej wiedzy na temat . Wolisz prowadzić zajęcia z dziećmi czy z dorosłymi?
Nie mogę powiedzieć, co wolę, ponieważ specyfika obu grup jest zupełnie inna. Inaczej planuję pracę z najmłodszymi, inaczej z dorosłymi. Dzieci potrzebują więcej wsparcia, zachęty oraz ciepła, takiej "dobrej cioci", a dorośli zwykle mają wystarczającą motywację do pracy. W czasie spotkań z dziećmi jestem z pewnością bardziej kreatywna, wymyślam nowe zabawy i bajki. Wszystko po to, aby joga pociągała je i wzbudzała ich zainteresowanie. Na czym w tym przypadku polega specyfika pracy z dziećmi, metodyka nauczania
Metodyka prowadzenia obu grup ma swe podobieństwa i różnice. Podobieństwo to struktura zajęć, czyli rozgrzewka, część zasadnicza i relaks. Różnica to sposób przeprowadzenia rozgrzewki; dzieci zwykle mają zabawę, a dorośli proste ćwiczenia koncentrujące. W czasie relaksu najmłodsi słuchają bajek w pozycji leżącej, a dorośli relaksują się w Śavasanie. Pamiętać należy o fazach procesu grupowego, tzn. że grupa ewaluuje, zmienia się. Świadomość prowadzącego o tym cyklu pozwala na prawidłowe zareagowanie na określone zachowania w grupie, np. kryzys grupowy. Z jakimi problemami spotykasz się w trakcie zajęć dla dzieci?
Problemy są typowe, tzn. czasem dzieci się przewrócą i płaczą, czasami się przezywają lub popychają. Tutaj musi wkroczyć pedagog i niekiedy przytulić, pogodzić, czy zwrócić uwagę na niewłaściwe zachowanie.
To jest dosyć trudne zagadnienie, ale przypadkowo jestem też socjologiem i ukończyłam ,,Studium Psychologicznej Pracy z Grupami, Organizacjami i Społecznościami", ta wiedza o relacjach i zachowaniu w grupie jest mi bardzo pomocna. To pytanie na inne spotkanie. Jak wpływa na interakcje w grupie? Czy obserwujesz rywalizację między dziećmi, podobnie jak na zajęciach wychowania fizycznego?
Staram się o to, żeby rywalizacji było jak najmniej, zwracam uczestnikom uwagę na to, aby czerpały radość z ruchu i wspólnej zabawy. W jaki sposób urozmaicasz zajęcia z dziećmi?
Urozmaicam zajęcia zabawami, tańcami, bajkami. Wymyśliłaś ciekawy sposób na wprowadzanie jam i nijam za pomocą pouczających bajek o Gnomie i Bocianie. Skąd ten pomysł? Jak dzieci na nie reagują? Czy coś się w nich zmienia?
Bajki powstały ponieważ zauważyłam, że dzieci nie reagują na tzw. ,,przemowy dorosłych’’ czyli opowieści co wolno a co nie, co jest dobre a co złe. Dopiero utożsamienie się z jakimś bohaterem literackim daje pożądane rezultaty.
Czy dzieci się zmieniają? Bardzo bym chciała, choć wychowanie jest procesem złożonym i zależy od wielu czynników. Jaki wpływ ma joga na emocje i psychikę dziecka?
Z pewnością dowartościowuje je, stają się dla siebie bardziej ważne i dumne z osiągnięć. Wydatkowanie pewnej ilości energii w społecznie akceptowany sposób pozytywnie wpływa na ich samopoczucie. Najbardziej zauważalne jest to wśród dzieci z większymi problemami, np. z nadpobudliwością psychoruchową, czy wśród dzieci z rodzin z problemem alkoholowym. Miałam możliwość pracy z tymi dziećmi w świetlicach socjoterapeutycznych, opisałam to również w swej książce pt,, Twórcze działania dla dzieci z wykorzystaniem terapii tańcem, jogi i kreatywnego pisania’’.
Pozycja relaksacyjna- wąż.
Czy możesz podać przykład zabawy, którą dzieci uwielbiają?Pamiętam wielką radość maluchów, kiedy przyniosłam na zajęcia chustę ,, Klanzy", której wykorzystanie jest naprawdę przeogromne. Różnorodne zabawy z tą chustą kształtują postawę twórczą ,,moich dzieci". Co to jest "Chusta Klanzy"? Skąd wziął się ten pomysł?
Chusta Klanzy to chusta, którą stosują pedagodzy do zabaw rozwijających kreatywność dzieci. Pomysł poddały mi same dzieci, które nie lubią rutyny i w ich zachowaniu odczytuję potrzebę doświadczania nowości. Czy do wszystkich tych metod, które opisujesz w książce dochodziłaś samodzielnie?
Metody, które opisuję w książce, tak naprawdę nie są nowe, ja tylko spojrzałam na nie w sposób, do którego zawsze zachęcam swych podopiecznych czyli - kreatywny. Które asany dzieci lubią najbardziej?
Najmłodsi lubią naśladować zwierzątka i rośliny, a starsi te pozycje, które są efektowne, np. kruka. Jak wiadomo, w tak młodym wieku rozciągnięcie ciała jest łatwiejsze, niż u dorosłych. Dzieci łatwiej mogą nauczyć się bardzo trudnych pozycji. Czy jednak powinny wykonywać "karkołomne" asany?
Moja opinia jest taka, że dzieci mają zapoznać się z tą formą aktywności, jaką jest i sprawdzić, czy to dziedzina dla nich, czy też nie. Ma to być forma odreagowania psychofizycznego po wysiłku umysłowym w szkole. Dla nastolatków to ważny czas kształtowania stylu życia i podejmowania wyborów. Joga jest jedną z form możliwości spędzania wolnego czasu. Wykonywanie bardziej skomplikowanych asan należy już do dorosłych. Jakie pozycje powinno się wybierać dla dzieci a jakich unikać?
Pamiętać należy, co dziecko robi przed przyjściem na . Często długo siedzi w ławce szkolnej. Z pewnością należy zadbać o kręgosłup i stosować ćwiczenia rozciągające. Wskazane jest równomierne wzmacnianie wszystkich części ciała, ale z dużą uważnością na możliwości każdego z uczestników z osobna. Unikać należy pozycji o dużym stopniu trudności, których dzieci nie wykonają i przez to się zniechęcą do ruchu.
Na to pytanie można rzetelnie odpowiedzieć po przeprowadzeniu badań. Odsyłam do pracy doktorskiej Pani Renaty Ślebody, której fragmenty znajdują się w mej . Jak uważasz, czy w przyszłości będzie możliwe wprowadzenie elementów do szkół lub terapii psychologicznej dziecka na szerszą skalę?
Nie musimy mówić o przyszłości, już teraz wprowadziłam jogę do szkoły dla chętnych uczniów (i to z powodzeniem). Miało to miejsce w Kicinie koło Poznania. Terapeutycznie też ją stosowałam, jak już nadmieniałam w pracy z dziećmi z rodzin z problemem alkoholowym, z nadpobudliwymi psychoruchowo. Cieszyła mnie ich otwartość i zaangażowanie. To również bardzo szerokie zagadnienie. Dziękuję za rozmowę i życzę dalszych sukcesów.
Dziękuję i pozdrawiam.
Rozmawiała: J.Klama
Joanna Jakubik - Hajdukiewicz ( ur. 17.02.1975), mgr socjologii, absolwentka Studium Psychologicznej Pracy z Grupami, Organizacjami i Społecznościami, wykładowca w Kolegium Pracowników Służb Społecznych w Poznaniu. Instruktor jogi m.in. w Centrum Jogi M. Stróżyk w Poznaniu. Pracuje z dziećmi i dorosłymi stosując nowatorskie metody pracy z grupą. Mama 5- miesięcznego Szymonka, ćwiczyła jogę będąc w ciąży do 38 tygodnia, chwaląc pozytywne skutki pracy z ciałem.
Autorka książek :
,, Zaśnione widzenie''
,, Twórcze działania dla dzieci z wykorzystaniem terapii tańcem, jogi i kreatywnego pisania'',
,,Joga dla dzieci. Poradnik dla rodziców i nauczycieli''
oraz ,, Joga dla kobiet w ciąży. Integracja emocji, ciała i umysłu'' (w oczekiwaniu na publikację).
