Seminarium na temat terapii kolan z Maciejem Wielobobem. Beata Policht
środa, 31 marca 2010
20 lutego bieżącego roku w Pracowni Jogi Macieja Wieloboba w Krakowie odbyło się siódme już spotkanie w ramach cyklu seminariów terapii jogą, poświęcone tym razem problemom ze stawami kolanowymi i biodrowymi. Przyznam, że czekałam na nie z niecierpliwością, ponieważ sama rok temu trafiłam do Maćka, szukając pomocy z powodu dolegliwości kolana.
Pierwsza część zajęć poświęcona była problemom ze stawem kolanowym. Maciek rozpoczął ją od omówienia budowy stawu i przedstawienia najczęściej występujących dolegliwości. Można je podzielić (dość umownie, jest to jeden z możliwych podziałów) ze względu na objawy na trzy grupy:
- zaburzenia powodujące niestabilność stawu kolanowego takie jak: niestabilność kolan, przeprost w stawie, zerwane lub naderwane więzadła krzyżowe lub poboczne. W takich przypadkach terapia ma wzmocnić mięśnie ud i aktywować mięśnie głębokie ciała, aby stabilizowały kolano.- zaburzenia związane z obciążeniem stawu takie jak: kolano biegacza, kolano skoczka, uszkodzenia łąkotek, chondromalacja rzepki. W takich przypadkach trzeba odciążyć kolano, rozluźnić je (także uwolnić od bólu), a w następnie w długoterminowej perspektywie wzmocnić mięśnie, aby amortyzowały obciążenia, którym podlega staw.
- zwyrodnienia stawu kolanowego. Przy takich dolegliwościach pierwszym celem terapii jest uwolnienie od bólu i stanu zapalnego, a następnie rozluźnienie i stopniowe zwiększanie zakresu stawu. Maciej zawsze podkreśla, że nie wystarczy rozpoznać objawy, aby rozpocząć terapię. Bez zdiagnozowania przyczyn dolegliwości terapia skuteczna nie będzie, co najwyżej da krótkotrwałe efekty. Ze swojego doświadczenia wskazał nam także kilka kwestii, które należy rozpatrzyć, szukając przyczyn problemów z kolanami:
- waga danej osoby,
- tryb życia,
- ustawienie stóp,
- zakresy rotacji wewnętrznej i zewnętrznej w stawie biodrowym.
Przy opracowywaniu terapii przyda się też ajurwedyjska koncepcja 20 właściwości, dobrze znana stałym uczestnikom seminariów i warsztatów Maćka. Ajurweda i koncepcja 20 właściwości pomaga nam pamiętać np o tym, aby problemów wynikających z braku ruchu nie leczyć długim trwaniem w pozycjach, lecz dostosowanym do problemu delikatnym ruchem i odwrotnie, problemów wynikających z nadmiernej ruchliwości nie usuniemy za pomocą zwiększania ruchomości miejsca. Niezależnie od przyczyn dolegliwości kolejne etapy terapii to:
(1) rozluźnienie i uwolnienie od bólu,(2) rozciąganie i nadawanie odpowiedniej struktury oraz
(3) ewentualnie praca mięśni (siła).
Pomocna w terapii jest praca z paskami i linami, którą przećwiczyliśmy na sobie. Wykonaliśmy trakcję z 6 paskami, która stabilizuje i odciąża staw kolanowy, purna utkatasanę z paskami lub z rolką maty pod kolanem oraz baddhakonasanę ze zwiniętymi paskami pod kolanem. Maciek zwrócił uwagę, że niedopuszczalne jest obwiązywanie uszkodzonych więzadeł i ścięgien paskami dla zmniejszenia bólu, ponieważ w ten sposób tylko odcina się dopływ krwi do i tak słabo ukrwionych ścięgien, utrudniając ich regenerację. Lepiej wybrać taką praktykę, która odciąży naciągnięte miejsca.
Częstym problemem, powodującym dolegliwości, są tzw. przeprosty kolan, które powodują, że przy wyprostowaniu nogi staw jest jakby "przegięty" w drugą stronę, a przez to zbyt obciążony. Jedynym sposobem na poradzenie sobie z tym problemem jest nieustanne ustawianie kości nóg w jednej linii tak, aby pracę nóg odczuwać w mięśniach ud i podudzia, a ciężar ciała przenosił się z kolan na stopy oraz ciągła kontrola właściwego położenia stawu kolanowego, nawet kosztem (początkowo) innych jakości w asanie, zwłaszcza w pozycjach stojących w rozkroku takich jak uthita trikonasana, parśvottanasana czy ardha ćandrasana. Niełatwo jest osiągnąć to od razu (wiem z własnego doświadczenia), ponieważ osoby z przeprostami mają wrażenie, że noga ustawiona prawidłowo jest lekko zgięta i niestabilna, muszą więc walczyć z chęcią przeprostowania jej.
Przed przerwą przećwiczyliśmy także krótki, 20-minutowy zestaw asan i vinyas, będący profilaktyką problemów z kolanami.Druga część zajęć dotyczyła problemów ze stawem biodrowo-udowym. Budowa tego stawu jest na tyle skomplikowana, że warto sięgnąć do anatomii opisowej lub atlasu. Jego prawidłowe funkcjonowanie jest niezwykle istotne praktycznie dla całego ciała, a zwłaszcza dla pracy kolan i kręgosłupa. Przeanalizowaliśmy i wykonaliśmy pozycje szczególnie przydatne w pracy z biodrami: siad skrzyżny i jego warianty, gomukhasana II, baddhakonasana, siad płotkarski, purnautkatasana, malasana, upavistakonasana, dvi pada pitham (ćatuśpadasana). Na zakończenie Maciek przypomniał, jak ważne dla pracy kolan i bioder jest prawidłowe ustawienie stóp. Uczestnicy warsztatów dobrze wiedzą, że Maciej często wraca do tego tematu, uważając pracę stóp za niezwykle istotną nie tylko w terapii, ale w całej praktyce.
Zajęcia w Pracowni Jogi jak zwykle były bardzo ciekawe, ponieważ Maciek z chęcią dzieli się swoją ogromną wiedzą i doświadczeniem, potrafi też stworzyć wspaniałą atmosferę, w której łatwiej zachodzi proces uczenia się. Beata Policht
Przemyśl Seminarium odbyło się w Pracowni Jogi Macieja Wieloboba w Krakowie:
http://www.joga-krakow.pl