Mantry i ich znaczenie

Wszystkie dźwięki, które nas otaczają, można ocenić pod kątem mantralnym. Są to na ogół chaotyczne drgania, częstokroć szkodliwe dla nas. Jednakże słyszymy także dźwięki, które wpływają na nas kojąco. Tak działają właśnie mantry.

Możemy dokonywać wyboru i szukać dla siebie tylko tych dźwięków, które wywołują w nas "dobre wibracje". Natomiast to, co możemy nazwać jogą dźwiękową to wykorzystanie dźwięków w formie mantr, przy czym dźwięki, które są wykorzystane do leczenia organizmu są wytwarzane przez sam organizm.

Mantra może mieć postać dźwięku, słowa lub połączenia kilku słów. W pewien sposób działa jak "magiczna" formuła, ale nie należy jej traktować jako modlitwy. Etymologia słowa mantra wskazuje proces myślenia, pracę z umysłem. Termin ten wywodzi się od rdzenia "man" - oznaczającego "myśleć, myśl" oraz sufiksu "tra" - "wznieść lub ochraniać", wskazującego na sposób czy narzędzie, przy pomocy którego dany proces się odbywa. Najważniejsze w niej jest więc to, że pomaga wyciszyć umysł, skoncentrować się a także usprawnić proces oddychania.

Mantra jest bardzo istotnym elementem pranajamy. Starożytne teksty bowiem opisują pranajamę jako osiągane za pomocą mantry zjednoczenie oddechu i umysłu. Wydawanie dźwięku towarzyszy przecież oddychaniu, a zatem w naturalny sposób łączy się z oczyszczającym procesem pranajamy. Intonowanie mantry pozwala skupić myśli, a także wyregulować oddech. Generujemy dźwięk wydychając powietrze, a więc odgłos mantry może być substytutem długiego wydechu. Wydawanie jednostajnego i długiego dźwięku nie jest możliwe w przypadku, gdy nie potrafimy kontrolować swojego oddychania.

Jeśli ciało człowieka będzie odprężone (przy zachowaniu spionizowanej pozycji kręgosłupa), wypowiadaniu lub wyśpiewywaniu samogłosek będzie towarzyszyło uczucie rezonowania w różnych obszarach ciała. To kolejna ważna cecha mantry.

W przypadku mantr duże znaczenie mają powtórzenia, i to, że muszą działać rytmicznie, a z drugiej strony liczy się sama ich sama dźwiękowa postać.

Nawet pojedyncze głoski mają swoje działanie mantralne i powodują drgania:

• M - w obrębie szyi
• I - w obrębie klatki piersiowej (drgania pionowe)
• U - w dolnej partii jamy brzusznej
• A - w obrębie klatki piersiowej (drgania poziome)
• O - w górnej części jamy brzusznej
• Ui - w obrębie miednicy (narządy płciowe)

Mantra może być potężnym narzędziem pomagającym w osiągnięciu wewnętrznej harmonii. Już starożytni szamani posługiwali się dźwiękiem w leczeniu chorób, poprzez śpiewanie dźwięków i mantr o odpowiedniej wysokości i częstotliwości.

Mantry są zazwyczaj przekazywane z mistrza na ucznia i trudno odnaleźć jakiś historyczny początek przekazu. Istnieje przekonanie o duchowej potencji mantry i jej pochodzeniu z "niematerialnego" świata.

W tradycji tantrycznej wierzy się w istnienie transcendentnej, dźwiękowej sfery rzeczywistości, zwanej śabdabrahman. Jest ona swego rodzaju matrycą rzeczywistości, przyczyną i podstawą istnienia, z której rozwinęła się rzeczywistość obiektywna. Źródłem pierwszego poruszenia była pierwsza wibracja, która nie miała żadnej przyczyny.

Mantrę wykorzystuje się przede wszystkim do medytacji. Przyjmuje się wtedy zazwyczaj pozycje savasany i praktykuje, utrzymując w myślach specjalne słowo - mantrę. Można intonować ją jednakże na kilka sposobów. Jednym z nich jest wypowiadanie jej na głos, inną metoda jest Japa Yoga - technika medytacyjna polegająca na zaangażowaniu także języka, palców, uszu. Wynika ona z rozumienia faktu, iż zewnętrzna percepcja zmysłowa kształtuje świadomość. Yapa Yoga polega na intonowaniu mantry z udziałem zmysłu dotyku (palce) jak również zmysłu słuchu (uszy) i wykorzystuje się do niej korale medytacyjne.

Mantra OM

Najbardziej znaną spośród mantr jest mantra OM. "Ta sylaba jest najwyższa. Kto ją pojmie, ten zaspokoi wszystkie swe pragnienia" - głosi Upaniszada Kathaka. Upaniszada Mandukja podaje ścisłe dane, co do czterech stanów świadomości i rozpowszechnia tajemnicę tej sylaby. OM to symbol ostatecznej rzeczywistości. Nie jest to zwykła sylaba, ale najwyższa boska siła, która otwiera dostęp do wielu płaszczyzn interpretacyjnych. OM (A-U-M) odzwierciedla trzy kosmiczne stany: tworzenia, trwania i niszczenia. Uosabiają je trzy hinduskie bóstwa: Brahma (Bóg Stwórca), Wisznu (Bóg ochraniający świat) i Siwa (Bóg niszczyciel). W innej interpretacji A-U-M to symbol trzech stanów świadomości: w stanie czuwania, snu z marzeniami i snu bez marzeń sennych. Medytacja tego dźwięku to tworzenie połączenia pomiędzy własnym Ja (atman) a uniwersalnym Ja (Brahman). Tę sylabę można uznać za źródło wszystkim mantr. Każde wypowiedziane słowo wypływa właśnie z OM. Podstawową jej formą są wibracje. W intonacji dźwięki O i M mają tę samą długość. Mantra ta drga w górnej części klatki piersiowej, w gardle oraz w czaszce do wysokości czoła.

Mantry Bidża

Mantry Bidża, zwane także pierwotnymi lud rdzennymi, odzwierciedlają pierwotne siły, których manifestacja może nastąpić w świecie materialnym. Każda z nich to inne przeżycie dźwiękowe, ponadto każda tworząca je litera kryje informacje energetyczne, np. R - oznacza bogactwo, I - spełnienie, M - bezgraniczność. Niektóre mantry bidża mogą pobudzać przyporządkowane im czakry. Oto one:

• LAM - czakram podstawy
• WAM - czakram sakralny
• RAM - czakram splotu słonecznego
• JAM - czakram serca
• OM - czakram czoła (trzecie oko)

So’ham

Mantra oznacza dosłownie On [to]ja, co można rozumieć jako : Ja jestem Nim, Jestem nieśmiertelną istotą, itp. So’ham znajduje swoje zastosowanie jako mantra oddechu. Odpowiada naturalnemu dźwiękowi oddychania, a nawet jest podstawą tej czynności, a więc i życia. Istnieje przeświadczenie, że So’ham uruchamia proces oddychania w chwili narodzin. Każdy nasz oddech według tej koncepcji to powtarzanie tej właśnie mantry. Została nazwana "wspólnym dźwiękiem" komórek ciała. W fazie wdechu (so) człowieka napełnia boskość, natomiast w fazie wydechu(ham) wszystkie komórki ciała dopasowują swoją częstotliwość drgań do rytmów kosmosu.

Istnieją także mantry utworzone z połączenia słów, których znaczenie nie do końca jest jasne. Często zawierają takie sylaby jak Om, Ah, Hum. Istnieją próby pojmowania znaczenia tych sylab, którym przyporządkowano kolejno reprezentacje w postaciach: Buddy Amitabha (Budda światła, litości i mądrości), Bodhisattwy Awalokiteśwary (energia współczucia), Padmsambhawy (założyciel buddyzmu tybetańskiego), bądź w kategoriach, które oczyszczają: ciało, mowa, umysł.

Mantra Gayatri

Za najświętszą mantrę wedyjską uważa się mantrę Gayatri. Jej twórcą jest riszi Wiśwamitra i pochodzi z Rygwedy sprzed wielu tysięcy lat. Jest nazywana Matką Wed, ponieważ według duchowej nauki jest formą powstałą z dźwięku OM, który pochodzi z serca Brahmy. Przez długi czas znali ją tylko wtajemniczeni, dziś jest recytowana na Wschodzie i Zachodzie.

Niektórzy przyjmują, że poprzez wypowiadanie mantr nawołujemy imiona konkretnego boga i w ten sposób możemy się połączyć na przykład z energią mądrości Buddy, nawet w sytuacji, gdy nic nie wiemy o tym znaczeniu mantry ( o ile takie znaczenie istnieje) i danym bogu. Jakiekolwiek znaczenia przypiszemy mantrom, z pewnością możemy odnieść z nich pożytek. Słuchanie mantr może być bardzo relaksujące i można je traktować jako rodzaj podkładu muzycznego do relaksacji czy wykonywania codziennych zajęć. Może się także przydać do medytacji, jako jakiś punkt oparcia, w sytuacji jeśli nie zupełnie potrafimy wejść w stan "bez myślenia".