Czakry – energetyczne centra w twoim ciele

„Najpierw była energia, potem materia.” Nikola Tesla. Dziś już bezsprzecznie wiadomo (udowadnia to fizyka kwantowa), że wszystko co nas otacza jest energią. Również nasze ciało na najbardziej elementarnym poziomie to zbiór rozwibrowanych cząsteczek. Aby móc w pełni wykorzystać swój potencjał kreacji oraz cieszyć się zdrowiem i dobrostanem, energia krążąca w ciele powinna być zharmonizowana. Najwięcej skupia się jej w centrach energetycznych zwanych czakrami - i to o nich właśnie będzie ten tekst.

Pierwsze wzmianki o czakrach znajdziemy w Wedach, świętych księgach hinduizmu. W Upaniszadach pochodzących z VIII–III w. p.n.e czakry opisywane są jako kwiaty lotosu o określonej liczbie płatów. Ponadto ten klasyczny tekst wspomina o energii Kundalini, która przedstawiana jest jako zwinięty w kłębek wąż śpiący u podstawy kręgosłupa, a poruszanie energii (m.in. poprzez praktykę asan i medytacji) sprawia, że uśpiony wąż pnie się w górę, a ostatecznym celem jego wędrówki jest dotarcie do najwyższej czakry i osiągnięcie stanu samadhi czyli oświecenia.

Starożytna, ponad 500-letnia książka Sat-Chakra-Nirupama opisuje czakry jako centra świadomości oraz wiry materii, a pochodząca z X wieku Padaka-Pancaka zawiera opisy centrów energetycznych oraz odpowiednich dla nich praktyk. Tłumaczenie oraz komentarz do obu tekstów znaleźć można w dziele autorstwa sir Johna Georga Woodroffe’a (pseud. Arthur Avalon) pt. "Siła węża: tajemnice jogi tantrycznej i śakti" z 1919 roku. Dr Hiroshi Motoyama w swoich badaniach mających na celu „zmierzyć niemierzalne” opracował specjalny przyrząd do badania czakr, a wyniki swoich doświadczeń opisał w książce „Teorie czakr”. Współcześnie znaleźć można bardzo wiele opracowań na temat centrów energetycznych w ciele, godna polecenia jest książka autorstwa Judith Anodea pt. „Joga czakralna. Esencja ćwiczeń Wschodu”.

Energia w ciele

Najłatwiej poczuć energię w czakrach zlokalizowanych na wnętrzu dłoni. Aby to zrobić, wyciągnij wyprostowane w łokciach ręce przed siebie, wnętrze jednej dłoni skieruj w górę, a drugiej w dół i zacznij bardzo energicznie zaciskać i rozwierać pięści. Wykonuj te ruchy w szybkim tempie na pełnym zakresie do momentu, aż poczujesz zmęczenie dłoni. Następnie skieruj wnętrza dłoni do siebie i w skupieniu zacznij je do siebie bardzo powoli przybliżać. Powinieneś poczuć delikatne pole energetyczne, które przypomina wir. To jeden z przykładów manifestacji energii, która stale krąży w twoim ciele. Oprócz mniejszych czakr rozmieszczonych na całym ciele, w najbardziej podstawowej klasyfikacji wyróżnia się 7 głównych centrów energetycznych:

Muladhara – czakra podstawy

Zlokalizowana jest u podstawy kręgosłupa, symbolizuje ją czteropłatkowy lotos, a reprezentuje kolor czerwony. Muladhara powiązana jest z żywiołem ziemi, a jej nazwa w Sanskrycie oznacza „podstawa korzenia” lub „fundament”. Gruczoł powiązany z tą czakrą to nadnercza, a w ciele reprezentują ją stopy, nogi, kości i jelito grube. Blokada tej czakry objawia się bólem w dolnym odcinku kręgosłupa, problemami z wydalaniem, hemoroidami, zimnymi dłońmi oraz stopami. Przy niedoborze energii w czakrze podstawy mogą wystąpić: niedowaga, brak uziemienia, lęk o przetrwanie i problemy finansowe. Przy nadczynnej Muladharze: nadwaga, ociężałość, powolność, egoizm i skrajny materializm. Kiedy czakra podstawy działa harmonijnie czujemy głęboki kontakt z ziemią, stabilność, bezpieczeństwo i wsparcie. Dobrze funkcjonujemy w świecie materialnym, mamy poczucie, że nasz byt jest bezpieczny, a świat wokół obfity. Asany, które harmonizują Muladharę to te, które zapewnią nam głębokie połączenie z ziemią, np. janu sirsasana, paschimottanasana, supta virasana, balasana.

Svadhishthana – czakra sakralna

Druga czakra znajduje się w podbrzuszu, ok. 3 palce poniżej pępka. Jej symbol to sześciopłatkowy lotos, żywioł – woda, a kolor - pomarańczowy. Svadhishthana to w Sanskrycie „własna siedziba”. Związana jest z gruczołami płciowymi, biodrami, brzuchem, narządami płciowymi i stawami. Przy blokadzie drugiej czakry mogą pojawić się choroby nerek, pęcherza i organów płciowych oraz problemy z menstruacją u kobiet. Niedobór energii będzie objawiać się zesztywnieniem, brakiem radości, odrętwieniem, poczuciem winy i wstydu, niskim libido i tłumieniem uczuć. Z kolei nadmiar prowadzi do pobłażliwości, uzależnienia emocjonalnego, seksoholizmu i wszelkiego rodzaju dewiacji seksualnych. Kiedy czakra sakralna jest harmonijna potrafimy w naturalny i nieskrępowany sposób odczuwać przyjemność zmysłową i cielesną, jesteśmy otwarci na innych ludzi, czujemy radość z doświadczania życia, szanujemy siebie i innych. Rozumiemy, że wszystko płynie, dlatego pozwalamy rzeczom i ludziom odchodzić bez żalu. Asany wspomagające pracę Svadhishthany to m. in. badha konasana, upavistha konasana, ananda balasana, eka pada kapotasana.

Manipura – czakra splotu słonecznego

Znajduje się w rejonie splotu słonecznego, symbolizuje ją kolor żółty i dziesięciopłatkowy lotos, a jej nazwa oznacza „świetlisty klejnot”. Powiązany z nią żywioł to ogień, a gruczoł - trzustka. Związane z nią części ciała to żebra, nadnercza, splot słoneczny oraz narządy trawienne. Przy blokadzie trzeciej czakry mogą pojawić się bóle wątroby i żołądka, wrzody, problemy z trzustką, śledzioną i woreczkiem żółciowym. Przy niedoborze energii w Manipurze odczuwamy słabość, pasywność, zmęczenie, niską samoocenę i brak motywacji do działania. Nadmiar będzie objawiać się chęcią kontroli i dominacji, nadmierną aktywnością, napadami gniewu, zaborczością, zazdrością i pracoholizmem. Harmonia trzeciej czakry to pewność siebie, wewnętrzny spokój, akceptacja siebie i swojego życia, zdrowa samoocena, chęć do działania i optymizm. Asany, które wspomagają pracę trzeciej czakry to trikonasana, kumbhakasana, paripurna navasana, purvottanasana, ardha matsyendrasana.

Anahata – czakra serca

Czwartą czakrę wibrującą w kolorze zielonym symbolizuje dwunastopłatkowy lotos i żywioł powietrza. Jej sanskrycka nazwa oznacza „niewydany dźwięk”. Powiązana jest z gruczołem grasicy oraz klatką piersiową, płucami, przeponą, żebrami, sercem i układem oddechowym. Blokada może objawiać się chorobami serca i płuc, astmą i bólami w klatce piersiowej. Przy niedoborze energii odczuwamy izolację, strach przed bliskością i związkiem, poczucie osamotnienia. Często pojawia się też nadmierna ocena siebie i innych. Nadmiar energii w czakrze serca charakteryzuje się współzależnością, rozpaczliwym poszukiwaniem miłości i uwagi, wzmożoną chęcią pomocy innym przy jednoczesnym zapominaniu o sobie. Harmonijna Anahata daje poczucie radości, szczodrości, promienności, spokoju i serdeczności. Człowiek ze zbalansowaną czakrą serca czuje, że wszystko jest miłością i jednością, a tam, gdzie się pojawia tworzy wspólnotę i potrafi łagodzić spory. Jest w nim dużo radości z samego istnienia oraz akceptacja, że wszystko dzieje się dla najwyższego dobra. Wszelkie asany otwierające klatkę piersiową będą dobrze działały na czwartą czakrę, np. anahatasana, matsyasana, ustrasana, urdhva dhanurasana.

Vishuddha – czakra gardła

Jej nazwa tłumaczona jest jako „oczyszczenie”, symbol to szesnastopłatowy lotos, a kolor - niebieski. Żywioł związany z czakrą gardła to eter. W ciele to centrum energetyczne skorelowane jest z gruczołem tarczycy oraz ramionami, szyją, tchawicą, górnymi płucami, językiem, jamą ustną, uszami i aparatem głosu. Blokada w piątej czakrze przejawia się często niedoczynnością lub nadczynnością tarczycy, bólami gardła, zapaleniem płuc i oskrzeli. W przypadku niedoboru energii w czakrze gardła wystąpić mogą: nieśmiałość, lęk przed mówieniem i pełnym wyrażaniem siebie oraz poddanie się woli innych. Z kolei nadmiar będzie charakteryzować się gadulstwem, zbyt głośną mową oraz przechwalaniem się. Zharmonizowane piąte centrum energetyczne powiązane jest ze szczerością, prawdą i spójnością. Pojawia się otwartość i łatwość wyrażania swoich uczuć i myśli oraz gotowość do pokazywania zarówno słabych jak i mocnych stron. Kiedy czakra gardła jest zbalansowana potrafimy milczeć i słuchać z otwartym sercem, ale również bez oporów powiedzieć „nie” kiedy zachodzi taka potrzeba. Pozycje korzystnie wpływające na piątą czakrę to setu bandha sarvangasana, bhujangasana, halasana, sasangasana, a także oddech udżdżaji oraz intonowanie dźwięków i mantr.

Ajna – czakra trzeciego oka

Przedostatnie centrum energetyczne powiązane jest z kolorem indygo. Symbolizuje je dwupłatkowy lotos oraz światło, a jego nazwa tłumaczona jest jako „dostrzeganie i rozkazywanie”. Gruczoł i części ciała powiązane z szóstym centrum energetycznym to szyszynka, oczy i czoło. Przy blokadach czakry mogą pojawić się problemy z oczami i uszami oraz migreny. Niedobór energii będzie charakteryzować się zaprzeczeniem, cynizmem, wąskimi horyzontami myślowymi, słabą pamięcią, odrzucaniem tego, co oczywiste oraz zablokowaną kreatywnością. Nadmiar natomiast wyolbrzymianiem swoich sukcesów, poczuciem wyższości, problemami z koncentracją, a także złudzeniami i halucynacjami. Kiedy czakra trzeciego oka działa w sposób prawidłowy czujemy głębokie połączenie ze swoją intuicją. Mamy poczucie wewnętrznej mądrości, jasności i klarowności, pojawia się harmonia między intelektem a intuicją oraz pewnego rodzaju pasywność percepcji – otrzymujemy wglądy w różne rzeczy bez względu na to, czy się o nie staramy – po prostu odpowiedzi przychodzą same. Przy harmonijnej czakrze trzeciego oka w połączeniu ze wszystkimi pozostałymi mogą pojawić się zdolności parapsychiczne: jasnowidzenie, jasnosłyszenie, jasnoczucie. Praca z czakrą trzeciego oka to m.in. jogiczne ćwiczenia oczu oraz asany takie jak garudasana, vrksasana, makarasana, bakasana.

Sahasrara – czakra korony

Ostatnie centrum energetyczne symbolizowane jest przez tysiącpłatkowy lotos, a nazwę Sahasrara tłumaczy się często jako „1000 imion Boga”. Towarzyszy mu kolor fioletowy, a jego celem jest wyższa świadomość i jedność z Boskością. Gruczołem powiązanym z czakrą korony jest szyszynka, a części ciała przyporządkowane siódmej czakrze to głowa, mózg i cały system nerwowy. Kiedy sahasrara jest zablokowana występują bóle głowy oraz słaba odporność organizmu. Niedobór energii w ostatnim centrum energetycznym charakteryzuje się odłączeniem od świata, trudnościami w uczeniu się, depresją, brakiem poczucia sensu, trudnościami w podjęciu decyzji, a także duchowym cynizmem. Z kolei nadmiar to przesadne uduchowienie i odrzucanie sfery materialnej oraz skłonność do popadania w nałogi. Harmonia w ostatnim oraz wszystkich pozostałych centrach energetycznych daje możliwość korzystania z pełnego osobistego potencjału oraz dostrzegania szerszego obrazu rzeczy. Przestaje wtedy istnieć dualizm, pojawia się uczucie jedności ze wszystkim, a wszelkie ograniczenia przestają istnieć. Sirasana, czyli stanie na głowie będzie korzystnie wpływała na czakrę korony.

Choć korzyści wynikające z rozwinięcia wysokich czakr wydają się kuszące, pracę nad swoim duchowym rozwojem należy zacząć od czakry podstawy, przepracowując odpowiednie sfery w życiu i związane z nimi zachowania oraz emocje. Z solidnym fundamentem łatwiej i bezpieczniej będzie wyruszyć na spotkanie ze sobą w konfrontacji z pozostałymi czakrami.