Joga Tybetańska. Trul khor - magiczne koło. Arkadiusz Tabero.
środa, 18 marca 2009
Zapewne każdy, choć trochę zainteresowany Tybetem i jego kulturą, kojarzy obrazy przedstawiające starożytnych joginów, wykonujących różne przedziwne pozycje rąk, tułowia i nóg. Opisane między innymi przez Dalajlamę w książce "The Dalai Lamas Secret Temple" (Sekretna świątynia Dalajlamy) wizerunki znajdujące się w sekretnej świątyni w Lhasie, pokazują pozycje tybetańskiej jogi fizycznej, nazywanej trul khor, co na polski przetłumaczyć można jako "magiczne koło".
Tybetańska joga trul khor, związana z fizycznym ciałem i oddechem, to praktyka, która od bardzo niedawna dostępna jest nam, ludziom Zachodu. Do tej pory Tybet - jego przekaz duchowy, kojarzył się głównie z bezpośrednią pracą nad umysłem, poprzez różne statyczne formy medytacji, wizualizacji czy pracy z intelektem. Fizyczny aspekt (poprzez ciało) dochodzenia do "umysłu oświecenia" zarezerwowany był dla różnych tradycji hinduskich. Podkreślić jednak należy, że w tradycji Tybetu fizyczna joga trul khor, stanowi bardzo ważną i kompletną ścieżkę służącą rozpoznawaniu oświeconego stanu umysłu.Kompletność jogi trul khor polega na tym, że jakkolwiek w praktyce tej "wykorzystuje się" ciało fizyczne, to jest ono zawsze tylko jednym z trzech elementów, jedną z trzech bram, poprzez którą praktykujący zmierza do swojego celu, którym jest rozpoznanie prawdziwej natury umysłu. Pozostałe dwie bramy umożliwiające praktykę i osiągnięcie oświecenie to mowa (energia) i umysł.
Jak pisze uczeń Tenzina Wnagyala Rinpocze - propagatora tybetańskich nauk na całym świacie, dr Alejandro Chaoul-Reich - nauczyciel związany z Instytutem Ligmincza i doktor studiów nad religią na Uniwersytecie Rice w Houston, od wielu lat nauczający jogi trul khor:
(..) "Nasze fizyczne ciało, mowa lub energia i umysł nazywane są trzema bramami, poprzez które można praktykować i osiągnąć oświecenie. Ciało energetyczne, reprezentowane przez pranę lub oddech, można określić mianem ogniwa łączącego umysł i ciało fizyczne. Trul khor posługuje się kierowanym ruchem fizycznym, który prowadzi pranę, a ta niesie umysł." (Obracając Magicznym Kołem Alejandro Chaoul-Reich, www.bongaruda.pl)
Szukając źródłowego znaczenia nazwy jogi trul khor, dr Alejandro Chaoul-Reich pisze:
(..)"Sanskryckim odpowiednikiem trul khor jest jantra joga. Tą nazwą określany jest także trul khor pochodzący od sławnego uczonego i tłumacza z 8. wieku, Wairoczany, nauczany na zachodzie przez Namkhaia Norbu Rinpocze. Oba te terminy, trul khor i jantra, oznaczają "coś magicznego", "maszynę" i "ruch"; podczas gdy joga (tybetańskie neljor) może oznaczać "zjednoczenie", "praktykę", lub, w swym najgłębszym sensie, "pierwotną wiedzę" lub "rozumienie".
Według Namkhaia Norbu Rinpocze "nal" oznacza "oryginalny", "autentyczny", "niezmienny, nieprzekształcony", "pierwotne warunki", a "jor" oznacza "posiadający lub odkrywający tę wiedzę lub rozumienie".
Tak więc joga naprawdę oznacza odkrycie naszego prawdziwego stanu. W tym sensie ciało jest jak maszyna lub narzędzie, dzięki któremu praktykujący może zrozumieć swoją własną prawdziwą naturę, swój prawdziwy stan.
Praktyki trul khor bezpośrednio wykorzystują ciało, mowę i umysł w połączeniu, które podobne jest do znanych na zachodzie praktyk wpływania na umysł poprzez ciało. Życiowy oddech jest aspektem mowy czy energii i jest podstawą dla trul khor tak, jak pranayama jest kluczowa dla praktyki różnego rodzaju hatha jogi."
Tsa Lung
Jak mówi większość tekstów opisujących jogę trul khor, niezbędną podstawą ugruntowującą adepta w jego drodze, jest przedstawiająca pięć rodzajów oddechu praktyka tsa lung. Tybetańskie "tsa" oznacza subtelne kanały a "lung" to życiowa energia (odpowiednik sanskryckiego pojęcia "prana"), która przez owe subtelne kanały płynie."Poprzez proste ruchy ciała oddech życiowy kieruje umysł do poszczególnych miejsc, czakr, otwierając i harmonizując te miejsca z doświadczeniami, które mogą wspierać praktykę medytacji. Te miejsca i doświadczenia odpowiadają także pięciu elementom i związanym z nimi żywiołom." (Tamże)
Pierwszy tsa lung - prana poruszająca się ku górze, związany jest z czakrą gardła, żywiołem ziemi i kolorem żółtym, reprezentującym ów żywioł. Praca z tą praną zapobiega między innymi przygnębieniu i depresji, "podnosi na duchu".
"W tej praktyce powinniśmy przeżywać doświadczenie zwiększonej przejrzystości, przypominające wejście na szczyt wzgórza i rozglądanie się po okolicy. Zwróć uwagę na odświeżenie zmysłów, zwiększenie się światła, większą czujność" (Tenzin Wangyal Rinpocze "Leczenie formą, energią i światłem", Rebis 2003, s.182)
Prana siły życiowej, związana z sercem i żywiołem przestrzeni (kolor biały), ułatwia nam kontakt z wewnętrzną siła, pozwala na transformację negatywnych emocji i "rozpuszczenie" umysłu w czystej przestrzeni.
Prana żywiołu ognia, związana z czakrą pępka, wspomaga trawienie, wypala wszelką niewiedzę, pozwala spocząć w czystej przytomności umysłu.
Czwarty tsa lung, wszechobecna prana, związany z żywiołem wiatru (kolor zielony) daje "(…) jasność i ożywienie, ciało wypełnione będzie energią, rozbudzona będzie każda komórka." (Tamże, s. 192)
Ostatni ruch - prana poruszająca się ku dołowi, związany z czakrą tajemną, żywiołem wody i kolorem niebieskim, rozwija szczodrość i reguluje wszelkie czynności związane z seksualnością.
"Tantra Matki (tekst zawierający buddyjskie nauki, przyp. A. T.) używa metafory dzikiego konia jako określenie oddechu życiowego i jeźdźca jako umysłu. Dziki koń jest ślepy i potrzebuje przewodnika a jeździec jest kulawy i sam nie potrafi się poruszać. Potrzebują się oni nawzajem by wspólnie podążać ścieżkami subtelnych kanałów. Praktyki tsa lung pomagają utrzymać umysł na oddechu, który prowadzi go przez różne kanały tak, że praktykujący może zyskać dostęp do właściwości, które są korzystne dla jego czy jej praktyki i rozwinąć je." (Obracając Magicznym Kołem Alejandro Chaoul-Reich, www.bongaruda.pl)
Trul khor i hatha joga
Wracając do opisu tego, czym jest trul khor, w celu lepszego zobrazowania tej praktyki, posłużymy się porównaniem do dużo lepiej znanej nam, ludziom zachodu hinduistycznej praktyki hathga jogi. Jak pisze znany na całym świecie, buddyjski nauczyciel Namkai Norbu:"W Jantra Jodze jest wiele pozycji podobnych do tych znanych z hatha jogi, ale sposób dochodzenia do tych pozycji, główny cel i punkt widzenia praktyki Jantra Jogi są inne (…). W Jantra Jodze asana, pozycja, jest jednym z ważnych elementów, ale nie jest głównym. Ważniejszy jest ruch. Na przykład, aby wejść w asanę, używa się stopniowo oddechu połączonego z ruchem. W hatha jodze ruch jest również ograniczony czasem, który jest podzielony na okresy: czas, na wejście w pozycję, określony czas na pozostanie w pozycji i później na wyjście z pozycji. W Jantra Jodze wszystko jest ze sobą związane. Ważny jest cały ruch, nie tylko asana. To jest bardzo ważna różnica." ("W głąb tajemnicy" Elaine Lipson, www.bongaruda.pl)
"Trul Khor nauczany przez Chaoul-Reicha podobnie podkreśla wagę ruchu i oddechu.
"Jedna z bardziej oczywistych różnic między Trul Khor a hatha jogą jest taka, że w Trul Khor postawy nie są statycznymi asanami, ale są w ciągłym ruchu, czasami bardzo energicznym" - mówi Chaoul-Reich.
"Inną cechą szczególną Trul Khor jest wstrzymywanie oddechu w czasie całego ruchu i uwalnianie go dopiero na końcu ćwiczenia. Niektórzy mówią, że z powodu swojej dynamicznej, pełnej siły natury Trul Khor podobny jest do tego, co na zachodzie nazywa się Kundalini Jogą" - dodaje.
Pozytywne efekty
Praktyka trul khor zakorzeniona w prastarej, tybetańskiej nauce o żywiołach, poprzez harmonizowania ciała, oddechu i umysłu optymalizuje lecznicze efekty i pozytywne działanie na człowieka:"Starożytna medycyna tybetańska identyfikuje pięć żywiołów: przestrzeń, powietrze, ogień, ziemię i wodę, które korelują z organami w ciele i emocjami, zarówno pozytywnymi jak i negatywnymi.
Chaoul-Reich mówi, że szczególnie tradycja Bon bada te żywioły, ale są one używane także w naukach tantr, tybetańskim szamanizmie i dzogczen i jest zbliżony, choć nie identyczny, z pięcioma żywiołami tradycyjnej medycyny chińskiej.
W praktykach Trul Khor tradycji Bon pierwszym, wstępnym cyklem nauk, jest wprowadzenie do oddechu. Drugi, bardziej energiczny cykl służy zrównoważeniu pięciu żywiołów i korespondujących z nimi uczuć.
Ostatecznie, intencją zarówno Jantra Jogi jak i Trul Khor jest oczyszczenie wszystkich cech uważanych za niepożądane zakłócenia, braków równowagi, rozproszenia i emocji, włącznie z emocjami negatywnymi. W tym stanie oczyszczenia uczeń może doświadczyć "naturalnego umysłu."
Na koniec oddajmy głos głównemu propagatorowi tybetańskich nauk tradycji bon, Tenzinowi Wngjalowi Rinpocze:
"Trul khor jest cudowną codzienną praktyką, pozwalającą zwłaszcza kontrolować i radzić sobie ze stresem naszego współczesnego życia w społeczeństwie. Ma on moc równoważenia energii umysłu i ciała i a także ogromnie pomaga we wspieraniu praktyki medytacyjnej." Na podstawie artykułów:
W głąb tajemnicy Elaine Lipson (www.bongaruda.pl)
Obracając Magicznym Kołem Alejandro Chaoul-Reich (Tamże)
oraz książki
Leczenie formą, energią i światłem, Tenzina Wangyala Rinpocze, Rebis 2003.
opracował Arkadiusz Tabero Zdjęcia pochodzą ze stron:
www.bongaruda.pl
www.snowlionpub.com
Arkadiusz Tabero - Dyplomowany nauczyciel jogi według metody B. K. S. Iyengara, doktor filozofii, psychoterapeuta. Hatha jogę praktykuje od ponad jedenastu lat. Uczestnik wielu warsztatów i szkoleń z zakresu hatha jogi (m.in. Gabriela Gubillaro, Faeq Biria, Jurek Jagucki, Rita Keller). Prowadzi studio Joga Praga. Fascynuje się malarstwem, psychoterapią (jungowska analiza snów, psychologia zorientowana na proces) i wszelkimi innymi formami rozwijania potencjału ludzkiego.Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Psychologii Procesu.
Zainteresowanie Psychologią Zorientowaną na Proces Arnolda Mindella poprzedzone było wieloletnimi studiami w zakresie Psychologii Głębi Junga, uwieńczonymi pracą doktorską zatytułowaną "Tako rzecze Zaratustra Fryderyka Nietzschego w interpretacji Carla Gustawa Junga".
http://www.pracowniaprocesu.pl
