Kuchnia według Pięciu Przemian
czwartek, 28 sierpnia 2008
Aby uporządkować pojęcia i popularyzować wiedzę na temat jogi, co tydzień zamieszczamy hasło z zakresu filozofii i praktyki jogi. Dziś: KUCHNIA WEDŁUG PIĘCIU PRZEMIAN
Licząca ponad trzy tysiące lat tradycyjna medycyna chińska, oparta jest między innymi na zasadzie Pięciu Przemian, leczy i zapobiega chorobom.Medycyna chińska to wiedza ogromna, której mądrość i doświadczenie holistyczne sięga tysięcy lat wstecz. Nie sposób zgłębić ją w krótkim czasie. Kuchnia chińska, prowadzona wg Teorii Pięciu Przemian to tylko fragment wiedzy, jedno z jej codziennych, potężnych narzędzi.
Chińska filozofia taoistyczna czerpie wiedzę z obserwacji przyrody, zgłębiając zachodzące w naturze związki i zależności. Rozumie porządek istnienia jako dynamiczną równowagę przeciwieństw jin i jang. Jest to, najogólniej mówiąc, równowaga materii i energii. Rozwój jest możliwy tylko wtedy, gdy dbamy o jakość tych dwu elementów jednocześnie. Zaburzenie jednego z nich to zaburzenie harmonii.
Dla głębszego zobrazowania natury otaczającej nas rzeczywistości, rządzącego nią systemu współzależności, procesów, przekształceń posłużono się cyklami zachodzącymi w przyrodzie, opisując je jako koło Pięciu Przemian. Wszystkie umysłowe, emocjonalne, energetyczne i materialne zjawiska można przyporządkować Pięciu Przemianom - systemowi analogii, w którym każda rzecz i abstrakcja znajduje miejsce zgodnie ze swym charakterem i właściwościami.
Medycyna chińska obrazuje obieg energii według Pięciu Przemian następująco:
I Drzewo spalając się daje Ogień
II Ogień tworzy popiół - daje początek Ziemi
III Ziemia zawiera Metal
IV Metal daje początek Wodzie
V Woda karmi Drzewo
Po wiośnie (Drzewo) następuje lato (Ogień), potem późne lato (Ziemia), jesień (Metal) i zima (Woda).
Każdej fazie tego cyklu odpowiada inna energia, inne potrzeby i możliwości kosmosu, wszechświata, a także naszego ciała. Fazom tego cyklu przyporządkowany jest nasz zegar biologiczny, a także nasze najważniejsze narządy. Wsparcie danego narządu może odbywać się poprzez wzmocnienie jego Żywiołu, także przez przyrządzanie potraw w tym właśnie elemencie.
Żołądek, śledziona i trzustka ulokowane są w Żywiole Ziemi. Potrawy przygotowywane w tym Żywiole będą je wzmacniać i równoważyć.
Pięciu Elementom odpowiada pięć podstawowych smaków: Drzewo to kwaśny, Ogień - gorzki, Ziemia - słodki, Metal - ostry, Woda - słony. Każdy produkt spożywczy jest ekspresją jednego z tych elementów, jednego ze smaków.
W przyrządzaniu potraw istotna jest kolejność, w jakiej dodajemy do nich poszczególne składniki (zgodnie z kołem Pięciu Elementów), ważne jest również łączenie ich w odpowiednich proporcjach. Najważniejsze jest jednak to, co dodamy na końcu. Np. gdy zupę doprawimy na zakończenie kurkumą, pozostanie ona w Żywiole Ognia. Ogień zaś zbawiennie wpływa na nasze wychłodzone i zakwaszone organizmy. Zresztą wszystko, co gotowane rozgrzewa, uzupełnia brak energii, łagodzi wychłodzenie spowodowane niewłaściwą dietą. Jesteś tym, co jesz.
W naszym klimacie, zgodnie z teorią Pięciu Przemian, niezbędne jest wzmacnianie energii jang przez stosowanie potraw gotowanych, neutralnych i rozgrzewających.
Bibliografia
Ewa Dobek, Tomek Guliński Kuchnia kreatywna
Anna Ciesielska "Filozofia życia"
Anna Ciesielska "Filozofia zdrowia"
Barbara Temelie "Odżywianie według Pięciu Przemian"
Marta Rudzińska : Chiński sposób na zdrowie - Gotowanie wg Pięciu Elementów
