Jesienne ajurwedyjskie oczyszczanie. Bartosz Bobkowski.

Pora jesieni - vata - charakteryzuje się lekkością, suchością, zimnem, przez co wzmagają się w naszym ciele i umyśle cechy typowe dla vata. Te pozytywne takie jak entuzjazm, energia, pogoda ducha oraz zdolności twórcze, wzrastają tak długo jak pozostajemy w równowadze. Jeżeli vata nasili się zbytnio, możemy stać się ofiarą niepokojów, bezsenności, wysuszenia skóry, zaparć, trudności z koncentracją i pamięcią. Nagłe przyspieszenia bicia serca, wysokie ciśnienie tętnicze oraz skłonności do chaotycznego trybu życia to inne objawy negatywnych skutków nadmiaru vata. Mimo, iż najbardziej narażone na zaburzenia związane z vata są osoby o takim właśnie typie psychofizycznym, każdy może skorzystać z wiedzy o tym, jak złagodzić vata, by zachować zdrowie i równowagę w okresie jesienno-zimowym. Ajurweda zaleca sezonowe oczyszczanie, wewnętrzne i zewnętrzne natłuszczanie, aby utrzymać prawidłowe nawilżenie w ciele.

Jesień to czas kiedy dochodzi do manifestowania się nagromadzonych złogów i toksyn - pitta (żółci) i vaty (wiatru), które wypełniły swoje naturalne miejsca pobytu i zaczynają rozprzestrzeniać się po ciele i manifestować się w postaci dolegliwości, schorzeń i chorób.

Jeżeli potrzebujecie nowego początku, profilaktycznej odnowy, zgromadzenia świeżych, nowych sił, przygotować się na chłody i cieszyć się dobrym zdrowiem - to najlepszy czas na sezonowe oczyszczanie. Dlatego zapraszam was na tygodniowy program, składający się z zabiegów przygotowujących do oczyszczania w formie 7 masaży i parówek oraz warsztatu, dotyczącego procedur oczyszczania i wskazań pooczyszczeniowych, do których możecie stosować się w zaciszu domowym. Poniższy tekst ma na celu przybliżenie tego 2-3 tygodniowego procesu oczyszczania, który szczegółowo rozwiniemy w trakcie warsztatu.

Ajurweda ściśle opisuje jak wpływają na nasz organizm pory roku. Na przykład: kiedy zaczynają wiać jesienne wiatry, a liście zaczynają schnąć i opadać, wówczas w środowisku dominują elementy ognia i powietrza. Pitta, która nagromadziła się w naszym ciele w ciągu ciepłego lata teraz zaczyna opuszczać swoje naturalne miejsce na skutek wzmożonego ruchu powietrza, spowodowanego nadaktywnością vata. Wówczas możemy doświadczać symptomów nadmiaru gorąca w ciele, co jest naturalnym sposobem pozbycia się toksyn i produktów przemiany materii, które mogą powodować nadkwasotę, alergie skóry i aktywność jelit. Następnie podczas zimnej, mokrej pogody zaczynają dominować w środowisku elementy ziemi i wody, powodując kumulowanie się kaphy w ciele.

Późnym latem może się zamanifestować wiatr (vatta)- nagromadzony i uśpiony w trakcie ciepłego lata. W chłodnej i wietrznej porze - chłód uaktywnia nagromadzony humor wiatru, który sam w sobie jest chłodny. Nagromadzenie dokonuje się we właściwej wiatrowi siedzibie w organizmie. Po wypełnieniu jelit manifestuje się i poszukuje nowych dróg przemieszczania. I nawet jeśli już doszło do nienormalnego przemieszczania się wiatru, może on zostać w naturalny sposób uśmierzony ciepłem i oleistością. Właściwości te pomagają pokonać, czy też kontrolować pobudzony wiatr. W tym czasie powinniśmy unikać pokarmów, napojów, czy leków - o gorzkim smaku i lekkiej, gwałtownej naturze. Podobnie powinniśmy unikać intensywnego pożądania seksualnego i materialnego, głodu, braku snu, nadmiernej aktywności werbalnej i fizycznej, szczególnie na pustym żołądku, utraty krwi, wymiotów, biegunki, wystawiania się na zimne podmuchy wiatru, nadmiernej ekscytacji, smutku lub płaczu, depresji, spożywania dużej ilości nieodżywczego pokarmu, wymuszania oddawania kału, lub wysiłku powstrzymywania moczu lub kału. Wszystkie te czynniki aktywizują działanie wiatru, prowadząc do jego zamanifestowania się i rozprzestrzeniania po ciele. A więc unikajmy nadmiernej ilości kawy, mocnej herbaty, ogórków, bo mają cechy lekkości i gwałtowności. Podobnie wieprzowiny, gdyż jest chłodna i lekka.

Po gorącym lecie może dojść do nagromadzenia żółci - pitta. Chłód jesieni nie dopuszcza do zamanifestowania się schorzenia. Mimo wszystko po okresie letnim powinniśmy zadbać o oczyszczenie naturalnych siedzib żółci, której nadmiar gromadzi się w woreczku żółciowym, wątrobie lub w jelicie cienkim, może to powodować wysypkę alergiczną, zapalenie skóry, trądzik, chroniczną gorączkę, wymioty żółcią lub żółtaczkę.

PURVA KARMA - przygotowanie

Do oczyszczania przygotowujemy się zmiękczając ciało, co determinuje powodzenie oczyszczania. Stąd w ajurwedzie zabiegi purva karma - przygotowujące do oczyszczania. Przygotowanie ma poruszyć toksyny i złogi oraz przesunąć je do ze swoich miejsc do organów wydalania. Samo oczyszczanie sprowadzi się do wydzielenia ich na zewnątrz. Do zmiękczania tradycyjnie stosuje się 7 dniową sesję purva karmy - codziennych masaży olejowych połączonych z parówką. Dodatkowo powinniśmy zadbać o maksymalne rozluźnienie, nagrzanie i nawilżenie całego organizmu przez stosownie ciepłych okładów i smarowanie ciepłym olejem brzucha i odbytnicy, gorące kąpiele, sauny parowe. Codziennie o poranku na czczo osoby vata i pitta - powinny zjadać 2 łyżki ciepłego ghee oraz codzienny masaż całego ciała. Osoby kapha - otyłe z nadmiarem flegmy i wody w organizmie powinny ograniczyć się do intensywnych rozgrzewających ćwiczeń, sauny i głębokich masaży.

W trakcie procesu oczyszczania nie powinniśmy angażować się w toksyczne emocje gniewu, strachu, zachłanności, itp. Powinniśmy stosować się do lekkiej, płynnej, oczyszczającej diety - jak kleik ryżowy, ryżanka, czy kiczeri. Powinniśmy unikać sytuacji stresujących nas, osłabiających, w tym również intensywnego seksu, szczególnie utraty nasienia u mężczyzn. W trakcie przygotowania ciała zaczynamy przyjmować płynne pokarmy, rozgotowaną lekko ryżankę z marchwią, kiczeri, itp., aby po oczyszczeniu stopniowo przechodzić na pokarmy półpłynne i stałe po 3-4 dniach.

Zgodnie z biorytmem księżycowym zaleca się rozpoczynanie każdego cyklu uzdrawiającego po nowiu, aby kulminacja oczyszczania przypadła na drugą fazę księżyca (8-14 doba po nowiu), która sprzyja oczyszczaniu organizmu. Na tę fazę przypada szczególny 11 dzień księżycowy - ekadashi po nowiu księżyca, tradycyjnie uznawany za dzień postu. Ekadaszi jest dniem największej mocy oczyszczającej w cyklu księżycowym i jest tradycyjnie przeznaczany na oczyszczanie, np. łatwo znosi się głodówkę, a oczyszczenie następuje takie, jak gdybyśmy nie jedli ze trzy dni. Faza ta najbardziej sprzyja zabiegom oczyszczającym - zanieczyszczenia wraz ze strumieniem płynu same dążą na zewnątrz. W drugiej i trzeciej tej fazy aktywne są pęcherzyk żółciowy i wątroba, pożądane jest więc, aby oczyszczanie obszaru pitta (żółci) w zabiegu virechana przypadło na ten czas. Jest to najlepszy czas na oczyszczenie wątroby. W ostatniej z trzech części tego okresu lewatywy umożliwiają oczyszczanie jelita grubego i eliminowanie wszelkich nieczystości z jamy brzusznej. Na ten czas przypada 14 dzień księżycowy - pełnia księżyca, noszący nazwę "dwie rury" i symbolizuje ruchy odpływowe, którymi należy wyprowadzać z organizmu zanieczyszczenia, to najlepszy dzień na zakończenia oczyszczenia czy głodówki, aby przyniosła najlepszy efekt oczyszczający. Z kolei po pełni księżyca przychodzi czas na wzmacnianie i regenerację organizmu. Na ten okres powinny przypaść procedury pooczyszczeniowe, wzmacniające, kiedy procesy trawienne przebiegają znacznie lepiej.

PRADANA KARMA - oczyszczanie

Najpierw powinniśmy rozpocząć od oczyszczenia nagromadzonej żółci. Virechana - kuracja przeczyszczająca, czyli eliminacja toksyn przez dolne drogi trawienne oczyszcza gruczoły potowe, jelito cienkie, okrężnicę, nerki, wątrobę i śledzionę.

Virechana jest przeciwwskazana osobom o niskim trawieniu, podczas ostrej gorączki, biegunki, ciężkiego zaparcia, krwawienia z odbytnicy, gruźlicy, ani po lewatywie, ani w stanie wycieńczenia, osłabienia odbytnicy.

PASCHATI KARMA - procedury po oczyszczeniu

Po skierowaniu toksyn do organów wydalania osłabiamy nasz ogień trawienny, dlatego ważne jest po oczyszczaniu - stopniowe przechodzenie z diety płynnej do pokarmu stałego, aż wreszcie powrót do znormalizowanej diety odpowiedniej dla naszej konstytucji po 3-4 dniach. Te odżywcze posiłki stanowią podstawę tradycyjnej oczyszczającej i regenerującej diety w ajurwedyjskim systemie oczyszczania. Są lekkostrawne. Dostarczają kompletną zrównoważoną porcję składników odżywczych, jest odpowiednia dla wszystkich typów konstytucyjnych, równoważąc wszystkie 3 dosze.

W stosowaniu się do tego procesu należy pamiętać, że jemy wyłącznie wtedy kiedy jesteśmy głodni, to sygnał naszego ciała o gotowości do trawienia, przyswajania i wydalania. Bardzo dobrym sposobem odzyskania apetytu i dobrego trawienia jest herbata z startego imbiru, pita rano i popołudniu. Wszystkie posiłki gotujemy bezpośrednio przed spożyciem.

Ponieważ trawienie jest niezwykle istotne w utrzymaniu dobrego zdrowia, ważne jest aby utrzymywać siłę ognia trawiennego, kiedy został odbudowany po oczyszczaniu. Należy stosować się do prostych wskazówek:

Stosuj się do codziennej rutyny ajurwedyjskiej - dinacharya oraz sezonowej - rutucharya. Po zakończeniu oczyszczania uważaj, aby nie wskakiwać w intensywność codziennych zajęć. Organizm potrzebuje nieco czasu aby przyswoić korzyści, płynące z oczyszczania. Zatem zanim powrócimy do pełni naszych możliwości dajmy sobie czas, aby unikać fizycznego czy umysłowego stresu, podróży, intensywnych ćwiczeń, czy aktywności seksualnej. Unikać również należy wystawiania się na działanie zimna, wiatru, gorąca, czy deszczu. Wykluczone są kąpiele słoneczne i pływanie w zimnej wodzie przez 7-10 dni po oczyszczaniu. Stosując się do tych wytycznych potęgujemy działanie procesu oczyszczania, co ma bezpośredni dobroczynny wpływ na nasze zdrowie.

RASAYANA KARMA - wzmacnianie

Po zakończeniu oczyszczania i powrotu do pełni sił trawiennych ajurweda zaleca procedury wzmacniające - rasayana karma, które potęgują efektywność procesu regeneracji i odżywiają wszystkie tkanki ciała. Rasayana działają wyłącznie po oczyszczaniu ciała, kiedy przyswajanie substancji odżywczych pracuje na wysokich obrotach. Rasajany są skoncentrowanymi ziołowymi i mineralnymi substytutami, które wymagają silnego trawienia do przyswojenia. Ich przyswajaniu zakłócają toksyny i złogi zalegające w tkankach przed oczyszczeniem ciała.

Bartosz Bobkowski jest ajurwedystą i nauczycielem masażów orientalnych o charakterze na codziennych zajęciach oraz wakacyjnych i weekendowych zintegrowanych programach wyjazdowych.