Drzewa dla ludzi: Czeremcha

Właśnie kwitnie! Z powodzeniem możemy zbierać więc białe kwiaty z drzew oddalonych od ulic, suszyć je i dodawać do kojących podrażnioną skórę kąpieli. Późne lato z kolei, uraczy nas owocami czeremchy - bogatymi w witaminę C, rutynę, pektyny, antocyjany, kwasy organiczne, glikozydy i garbniki. Właściwości lecznicze drzewa są pomocne m.in. przy odtruwaniu organizmu, stanach zapalnych i grzybicznych skóry, zapaleniu migdałków, biegunce i gośćcu.

Czeremcha pospolita - Prunus padus

Jak głosi ludowa tradycja, kwitnące gałązki drzewa czeremchy chroniły przed czarami, piorunami i robactwem. To ostatnie, zostało potwierdzone przez naukowców, którzy ustalili, iż młode listki drzewa wydzielają lotne związki glikozydowe o intensywnym działaniu bakteriobójczym i zarazem toksycznym dla niektórych gryzoni i owadów. Najprawdopodobniej z tejże właśnie przyczyny, czeremchy unikają pszczoły, w przeciwieństwie do lubującego się w jej owocach ptactwa.

Czeremcha jest pospolicie występującym drzewem - bez trudu odnajdziemy ją w naszych parkach, lasach, na skwerkach. A rozpoznamy ją szczególnie łatwo po białym, drobnym kwieciu, witającym wiosnę najczęściej na przełomie kwietnia i maja. Cechą charakterystyczną jest także wyjątkowo gładka kora, która dopiero w sędziwym wieku nabiera chropowatości i barwy ciemnobrązowej.

Owoce czeremchy dojrzewają pod koniec lipca. Najlepiej zbierać je w fazie maksymalnej dojrzałości (sierpień/ wrzesień). Z czarnych, kulistych pestkowców o gorzkawym smaku, sporządza się nalewki, przetwory, lecznicze napary i odwary.

Oto, co m.in. pisał w 1845 r. Józef Gerald-Wyżycki w "Zielniku ekonomiczno - technicznym, ułożonym dla Gospodarzy i Gospodyń":

"Pożyteczne to drzewo rozmnaża się w lasach przez ptactwo dzikie, które zjadają owoce, niestrawione pestki wszędzie roznosi i zasiewa. Liście czeremchy przyjemnym są pokarmem dla kóz i owiec; mają one smak nieco ostry; pędzone z wodą przez alembik dają w medycynie wodę podobną do wody z laurośliwu (…). Jagody mające smak ściskający używają się skutecznie w biegunkach krwawnych..."

Właściwości lecznicze

Surowcem leczniczym może być każda część drzewa - kora, kwiat i owoc. W wywarze z kory czeremchy można moczyć stopy w przypadku grzybicy, trudno gojących się ran i zmian skórnych. Ususzone kwiaty, bogate we flawonoidy, są świetnym dodatkiem do kąpieli łagodzącym dolegliwości skórne, a owoce - znanym i sprawdzonym środkiem przeciwbiegunkowym, przeciwgośćcowym i moczopędnym. Czeremchowe jagody zawierają: pektyny, witaminę C, rutynę, cukry, antocyjany, kwasy organiczne, glikozydy i garbniki.

Odwar i sok

Sposobem na zapalenie migdałków i innych dolegliwości, wywołanych przez bakterie i grzyby w jamie ustnej, jest odwar z owoców czeremchy. Sok z owoców czeremchy ma działanie odżywcze, wykrztuśne, odtruwające organizm, moczopędne i przeciwbiegunkowe. Do przygotowania najprostszego przetworu potrzebujesz tylko:

Umyj owoce i zalej wodą tak, aby przykrywała owoce. Dodaj cukru w proporcji 1:1 i zagotuj. Przetrzyj przez sito oddzielając nasiona (konieczne, ponieważ zawarte w nich glikozydy są szkodliwe!) i pozostaw na kilka godzin, następnie przecedź. Ponownie zagotuj, dodaj kwasek cytrynowy i przelej do szklanych butelek lub słoików.

Smacznego-zdrowego!