"Idealny człowiek oddycha tak, jakby nie oddychał".
piątek, 15 września 2023
Do życia niezbędne nam są trzy rzeczy: woda, jedzenie i powietrza. Która z nich jest najważniejsza? Możemy wytrzymać bez pokarmu przez kilka tygodni, a bez wody przez kilka dni. Jednak bez powietrza przeżyjemy tylko kilka minut. Jeśli porównamy istotność każdego z tych elementów dla naszego przetrwania, powietrze staje się o wiele ważniejsze niż woda czy pokarm.
Wszyscy wiemy, jak ważna jest jakość powietrza, którym oddychamy. Smog, zanieczyszczenie środowiska i klimatyzowane powietrze negatywnie wpływają na nasze zdrowie. Jednak co z ilością powietrza? Nie jest to ogólnie znany fakt, ale nadmierne oddychanie również może mieć negatywny wpływ na nasze zdrowie.
Prawidłowy oddech jest cichy w czasie spoczynku. Usta są wówczas zamknięte, a każdy wdech i wydech jest niesłyszalny. Prawidłowy oddech jest regularny i spokojny, bez westchnień czy pociągania nosem. Prawidłowego oddechu nie widać ani nie słychać. Jest on niezauważalny. O takim oddechu myślał słynny chiński filozof Lao Tsy mówiąc, że "idealny człowiek oddycha, jakby nie oddychał". Kiedy ciało sprawnie funkcjonuje, oddech jest niesłyszalny.
Z drugiej strony nieprawidłowy oddech jest głośny, ciężki, widoczny i nieregularny. Jest on pełen wysiłku, a przecież oddychanie nie powinno sprawiać trudności. Kiedy oddychamy przez usta, nabieramy więcej powietrza, ale mniej tlenu dociera do naszego ciała. Może to być sprzeczne z tym co wiesz, ale kiedy zrozumiesz jak tlen jest uwalniany z krwi do tkanek, powyższe zdanie nabierze sensu. Blada twarz, worki pod oczami, zatkany nos, astma, chrapanie, problemy behawioralne, słaba koncentracja, nieprawidłowy rozwój twarzoczaszki - wszystko to jest wynikiem nieprawidłowych wzorców oddechowych.
W metodzie Butejki kluczowym zagadnieniem jest nawykowa hiperwentylacja lub też nawykowe nadmierne oddychanie. Jest to oddychanie większą ilością powietrza niż jest potrzebna ciału przez dłuższy okres czasu - ponad 24 godziny. Można to porównać do osoby, która rozwinęła nawyk przejadania się. Z oddychaniem jest podobnie. Jeśli przez 24 godziny oddychamy więcej, niż potrzeby naszego organizmu, wytwarzamy w organizmie nawyk hiperwentylacji. Potwierdza to dr Stephen Demeter mówiąc: "Wydłużona hiperwentylacja (ponad 24 godziny) wydaje się uwrażliwiać mózg, co prowadzi do jeszcze bardziej wydłużonej hiperwentylacji". *
*The American Journal of Medicine; December 1986; Volume 81; p989. Hyperventilation Syndrome and Asthma. (Demeter, Cordasco.)
Co zwiększa oddychanie?
Współczesny styl życia powoduje zwiększenie oddychania. Takie czynniki jak: silne emocje, napięcie, złość, stres, przejadanie się, przetworzone pokarmy, nadmierne mówienie, przegrzane pomieszczenia i przekonanie, że dobrze jest brać duże oddechy przyczyniają się do nadmiernego oddychania.
Jak rozpoznać nawyk nadmiernego oddychania?
Typowe przejawy nadmiernego oddychania u dzieci, nastolatków i dorosłych to:
- • oddychanie przez usta
- • słyszalny oddech w czasie spoczynku
- • regularne wzdychanie
- • częste wzdychanie nosem
- • nieregularny oddech
- • nieświadome wstrzymywanie oddechu
- • nabieranie dużych wdechów przed mówieniem
- • ziewanie z dużymi oddechami
- • wyraźne ruchy klatki piersiowej
- • ruchy ramion podczas oddychania
- • wyraźne ruchy oddechowe
- • wytężony oddech
- • ciężki oddech w nocy
Nadmierne oddychanie często jest ukryte, a osoba tak oddychająca nie zdaje sobie z niego sprawy. Poza powyższymi wskaźnikami hiperwentylacji można sobie zadać dodatkowe pytania sprawdzające:
- Czy budzisz się rano z poczuciem waty w głowie i suchością w ustach?
- Czy masz mało energii w ciągu dnia i słabą koncentrację?
- Czy podczas wysiłku fizycznego szybko czujesz, że brakuje ci powietrza?
- Czy masz poczucie, że brakuje ci powietrza?
- Czy słyszysz i widzisz swój oddech w czasie spoczynku?
- Czy oddychasz przez usta?
Jeśli odpowiedziałeś tak na choć jedno z powyższych pytań, to powinieneś popracować nad swoim oddychaniem, a dokładnie nad oddychaniem mniej. Dzięki temu podniesiesz w organizmie poziom dwutlenku węgla, który wbrew powszechnemu przekonaniu nie jest toksycznym gazem, lecz spełnia szereg niezbędnych funkcji w organizmie i nomen omen odpowiada za dotlenienie organizmu.
Dwutlenek węgla
W procesie oddychania fundamentalną rolę odgrywa zarówno tlen jak i dwutlenek węgla. Podczas gdy w świeżym powietrzu znajduje się niewyczerpane źródło tlenu, dwutlenek węgla musi zostać wyprodukowany przez organizm i w nim przechowany. Wbrew powszechnemu przekonaniu, nie każdy tlen jest dobry i nie każdy dwutlenek węgla jest zły. Przykładowo zbyt dużo tlenu powoduje powstawanie wolnych rodników, które atakują inne komórki powodując choroby i starzenie się. Zbyt mało dwutlenku węgla wpływa na to jak ciało wykorzystuje tlen. Do normalnego, zdrowego funkcjonowania niezbędne jest utrzymanie obu tych gazów na określonych poziomie.
W normalnych warunkach podczas prawidłowego oddychania 4-6 litrami powietrza na minutę, 75% pobranego tlenu zostaje usunięte wraz w wydechem. Nawet podczas intensywnego wysiłku fizycznego szacuje się, że wydychane zostaje 25% pobranego tlenu. Oddychanie większą objętością oddechową niż normalnie nie zwiększa ilości tlenu we krwi, gdyż jest już ona nasycona w 97-98%. Innymi słowy, z oddychania większą objętością powietrza niż normalnie nie płyną żadne korzyści.
Dwutlenek węgla lub CO2 jest gazem, który powstaje jako końcowy produkt procesów metabolicznych. Do prawidłowego funkcjonowania ludzkie płuca wymagają, by stężenie CO2 wynosiło 5% lub 40mmHg. Jeśli nadmiernie oddychamy, zbyt dużo CO2 zostaje usunięte wraz z wydechem. Utrata nadmiaru CO2 z płuc powoduje obniżeniem jego stężenia w krwi, tkankach i komórkach. Powoduje to szereg negatywnych zmian fizjologicznych, takich jak:
- - skurcz mięśni gładkich i dróg oddechowych
- - zwężenie naczyń krwionośnych
- - nadmierną produkcję śluzu
Dlatego też, by lepiej się czuć należy oddychać mniej, a nie więcej, jak głosi powszechny mit na temat oddychania. W kolejnym artykule naszego cyklu dowiesz się więcej na temat fizjologii oddychania, efektu Bohra oraz tego, dlaczego oddychając mniej bardziej dotleniasz ciało.
Korzystałam z fragmentów książki: "Buteyko meets dr Mew" P. McKeown
Warsztaty oddechowe metodą Butejki Wakacje 2018
Wyspa Sobieszewska -WIĘCEJ
Wierchomla -WIĘCEJ