Joga dla kręgosłupa w szkołach jogi w Polsce
czwartek, 10 września 2009
Ból kręgosłupa jest obecnie tak powszechnym schorzeniem, że niemal każdy je miał, ma lub mieć będzie. Z badań przeprowadzonych przez Instytut Badania Rynku Pentor w 2003 r. wynika, że na bóle kręgosłupa i krzyża cierpi 44% Polaków powyżej 15 roku życia. To zatrważająca statystyka, która, jak przypuszczam, mogła się zmienić w kierunku zwiększenia liczby cierpiących.
- ale wszystkie zajmują się jednym - naszym kręgosłupem.Regularne zajęcia . Od 2004 roku odbywały się regularne weekendowe warsztaty pt. JOGA I TERAPIA KRĘGOSŁUPA - prowadzone przez doświadczonych rehabilitantów, nauczycieli jogi. Wkrótce ten profil zajęć rozprzestrzenił się w całej Polsce. W chwili obecnej zajęcia jogi dla kręgosłupa odbywają się w 9 szkołach w Polsce - w Szczecinie, Łodzi, Krakowie i Warszawie.
Poprosiłam kliku nauczycieli prowadzących takie zajęcia, aby opowiedzieli o nich. Oto ich wypowiedzi:
Jolanta Paczyńska-Piasecka, Centrum Yogi, Łódź Zajęcia dla kręgosłupa odbywają się w naszym Centrum od dwóch lat. Inspiracją do utworzenia takiej grupy byli sami uczestnicy zajęć, którzy sygnalizowali problemy związane z kręgosłupem. Dlatego stworzona została taka grupa, w której ćwiczenia (asany) mają działanie wzmacniające, uelastyczniające i nie obciążające kręgosłupa. Dzięki wykonywanym ćwiczeniom (asanom) kręgosłup pracuje w różnych kierunkach. Ta gimnastyka kręgosłupa sprawia, że pozostaje on giętki i zdrowy. Ćwiczenia (asany) są dobrane i modyfikowane indywidualnie dla poszczególnych ćwiczących w zależności od dolegliwości. Najczęściej występującymi dolegliwościami są bóle kręgosłupa w odcinku szyjnym, piersiowym i lędźwiowym, skrzywienia kręgosłupa i przepukliny. Częstym problemem jest też słabo rozwinięta tylna część ciała (odcinek lędźwiowo-krzyżowy, mięśnie pośladkowe, tylna część ud), co utrudnia siady z prostymi plecami i powoduje bóle kręgosłupa. Wiemy, że sprawny kręgosłup to nie tylko prawidłowa postawa ciała, ale również sprawny układ oddechowy, praca serca, obieg krwi i układ nerwowy. Powiedzenie masz tyle lat, ile ma twój kręgosłup jest w 100% prawdziwe.
Jolanta Paczyńska-Piasecka
www.yoga.net.pl
Maciej Wielobób, Pracownia Jogi Macieja Wieloboba, KrakówZajęcia " dla kręgosłupa" prowadzę od początku istnienia nojej szkoły, tj. od sierpnia 2007. Nie są to typowe zajęcia "medyczne" (w Krakowie takie zajęcia prowadzi tylko Romek Grzeszykowski w "Sadhanie“). Są to grupy dla osób, które chciałaby praktykować jogę, ale ze względu na problemy z kręgosłupem, stawami lub inne problemy rehabilitacyjne, obawiają się przyjść od razu na normalne zajęcia. Na zajęciach takich grup pracujemy cyklicznie nad uwolnieniem od napięcia kolejnych partii kręgosłupa, jednocześnie pozostając w nurcie głównej praktyki - pracując nad "programem" grup początkujących. Jeżeli ktoś ma problem z wykonaniem jakiejś asany, wówczas poznaje bezpieczne dla siebie warianty. Grupy są nieduże - od 5 do 13 osób, stąd nauczyciel faktycznie jest w stanie skorygować każdą osobę indywidualnie, pamiętać o problemach każdego uczestnika zajęć, indywidualizować swoje podejście. Pomysł na tego typu zajęcia zrodził się z tego, że w tej chwili jednym z głównych motywów podjęcia praktyki jogi jest właśnie chęć rozwiązania różnego typu problemów z ciałem. Często są to proste problemy - ktoś po prostu w ogóle się nie ruszał przez 10-20 lat, ale są też sprawy złożone - urazy (najczęściej kolana i dolne plecy), problemy rehabilitacyjne (najczęściej kręgosłup piersiowy i szyjny oraz barki), problemy zdrowotne. Stąd postanowiłem otworzyć takie zajęcia, aby zachęcić również te osoby do podjęcia praktyki. Co ciekawe często te osoby czynią niesamowite postępy. Pamiętam panią po pięćdziesiątce, która przyszła na zajęcia z poważnymi problemami z całym (sic!) kręgosłupem i zaburzeniami równowagi. Musiała część pozycji wykonywać stojąc przy ścianie, aby się nie wywrócić. Po 2 miesiącach ze zdumieniem zauważyłem, że bez problemu trwa w Virabhadrasanie III (bez żadnych podparć). Pamiętam też czterdziestoparoletniego mężczyznę, który przyszedł z problemami z szyją i zarzekał się, że on niestety, ale nigdy nie wykona świecy. Okazała się, że napięcia w szyi w barkach puściły na tyle, że po 3 miesiącach nie tylko praktykował normalną świecę, ale nawet stanie na głowie. Niestety, nie z każdą osobą praca jest tak spektakularna, ale z mojego doświadczenia wynika, że po 3 miesiącach każdy (!) odczuwa jakiś postęp.
Maciej Wielobób
www.pracowniajogi.pl
Natasza Moszkowicz, Krakowski Warsztat Jogi, Kraków Rozpoczęcie samodzielnej praktyki nauczycielskiej w otwartej przeze mnie szkole oparte było na mocnym założeniu "pracy u podstaw". Krakowski Warsztat swoją nazwą nawiązuje do pracy, mechaniki, struktury i w pracy z ciałem często sięga po inspirację do innych świadomych technik ruchu - metody Feldenkraisa, Pilatesa czy Alexandra. Ściśle współpracujemy ze specjalistami rehabilitacji, kinezyterapeutami, czy terapeutami manualnymi. (Pozwolę sobie przy tej okazji serdecznie podziękować m.in. Sebastianowi Bartoszewiczowi twórcy Gabinetu Zdrowego Kręgosłupa i Adamowi Polańskiemu zajmującego się Integracją Strukturalną metodą dr Idy Rolf za konsultację licznych przypadków i szczodrość w dzieleniu się wiedzą). Założenie dotyczące "pracy u podstaw" jest konsekwencją mojego silnego, wewnętrznego przekonania, że zdrowe ciało tworzy piękną przestrzeń dla rozwoju ducha, że ponad prężną, stabilną, dobrze odżywioną i elastyczną kolumną kręgosłupa umysł pracuje jasno i kreatywnie i w końcu, że świadomie budowana równowaga między napięciem i odprężeniem nie tylko może uwolnić od bólu, ale także prawdziwie otworzyć serce. Zajęcia prowadzone dla osób doświadczających bólu, to często praca ze strachem. Zadaniem hatha jogi, jako techniki wspierającej rehabilitację jest stopniowa modyfikacja wzorca ruchowego, co oznacza najpierw uważną obserwację dla jego rozpoznania, wskazanie na wzorzec praktykującemu w taki sposób, by sam nauczył się go rozpoznawać w życiu codziennym i w końcu dobranie optymalnych narzędzi (wariantów asan, odpowiedniego zastosowania pomocy) dla doraźnego/systematycznego stosowania. Zadaniem nauczyciela jogi prowadzącego zajęcia o profilu terapeutycznym jest obudzenie w praktykującym wiary i ufności w możliwości jego ciała, obudzenie odwagi w sięganiu do własnego doświadczenia po uzdrowienie, motywowanie do prowadzenia uważnej obserwacji ciała i umysłu. Siebie postrzegam jako pomocnika i doradcę w tym procesie. Praktyka terapeutyczna jest dziedziną, której się uczę. Po raz pierwszy miałam z nią styczność asystując w Joga Centrum Konrada Kocota w r. 2003/4 , równolegle czerpiąc pomoc i inspirację od Lois Steinberg (dla niej szczególne wyrazy wdzięczności i uznania za ogrom wiedzy i nieustającą wolę niesienia pomocy). Zarówno wtedy, jak i dziś służy ona w równym stopniu mojemu ciału doświadczonemu latami treningu gimnastyki sportowej i szeregiem urazów, co radzeniu sobie z bólem u praktykujących na moich zajęciach. Naprawdę sporo wiedzy w tej dziedzinie zawdzięczam osobistym przeżyciom - praktykujący ufają temu bardziej, niż tzw. "książkowej" wiedzy, do zdobywania której zajęcie to absolutnie zobowiązuje. Jej konfrontacja z realnymi odczuciami u praktykujących, to jednak inny rozdział… Zorganizowanie w Warsztacie klasy o profilu terapeutycznym dla osób ze schorzeniami kręgosłupa wydało mi się rozsądnym rozwiązaniem sytuacji, w której coraz więcej osób prosiło o poradę, o poświęcenie uwagi a to lędźwiom, a to szyi, 5, 10 min przed lekcją… 5, 10 min po lekcji. Uznałam, że wyraźnie potrzebny jest osobny czas i przestrzeń by móc adresować praktykę bardziej specyficznie. Przede wszystkim ze względu na uwagę początkujących w praktyce, która biegnie wyłącznie w miejsce, które boli i niemal wyłącznie ku faktowi, że boli. Grupa liczy sobie 3 - 8 osób. Prowadzona jest przez 2/3 nauczycieli + osoba asystująca (w zależności od liczebności grupy i rodzaju problemu, z jakim mamy do czynienia). Poza sporadycznymi przypadkami pourazowymi, uczestnicy zajęć zobowiązani są do równoległego korzystania z zajęć ogólnych na odpowiednich dla nich poziomie. Zyskują w ten sposób możliwość przejęcia odpowiedzialności za swój proces terapeutyczny. Stopniowo wzmacniając i uelastyczniając całe ciało, sięgają uwagą w nierozpoznane i niedoświadczane wcześniej w ciele obszary. Szybciej zaznajamiają się z językiem, którym operuje joga, łatwiej też dostrzegają mnogość czynników wpływających na ich zdrowie i samopoczucie. Poza zaznajamianiem się i współtworzeniem jak najlepszych na dany czas wariantów pozycji, praktykujący na grupie terapeutycznej każdorazowo wspólnie realizują konkretny temat np. rozciąganie mięśnia biodrowo-lędźwiowego, wzmocnienie grzbietu ….rozluźnienie przepony… szczęk…
W słowie podsumowania - każde doświadczenie w życiu jest nam dane w jakimś celu. Co zrobimy z wiedzą nabytą dzięki doświadczeniu zależy wyłącznie od nas samych. Wszystkim, którzy zmagają się z bólem - nie tylko kręgosłupa życzę spokoju i radości w procesie przemiany i docierania do siebie poprzez jogę. Polecam w tym celu systematyczną praktykę.
Natasza Moszkowicz
www.warsztatjogi.pl
Justyna Wojciechowska, Centrum Joga Żoliborz, WarszawaZajęcia dla kręgosłupa jest tak ułożony, żeby nawet osoby z dużymi ograniczeniami ruchu ( spowodowanymi bólami kręgosłupa czy stawów) mogły prawidło wykonać pozycje. Klasyczne asany wykonywane są w nieco zmodyfikowanej formie, wykorzystuje się pomocniczy sprzęt do jogi, duży nacisk położony jest na dokładność wykonania pozycji i jej zrozumienie. Z wszystkich grup pozycji jogi, wybierane są te, które mają najkorzystniejsze działanie na kręgosłup. Na takie zajęcia najczęściej trafiają osoby z zespołem przeciążeniowy kręgosłupa (lędźwiowego lub szyjnego), osoby z dyskopatią, osoby z bólami: krzyża, stawów biodrowych, barkowych. Nie zawsze są to osoby po 50-tce, coraz częściej przychodzą 30-latkowie, którzy z powodu siedzącego trybu życia (wielogodzinne siedzenie przed komputerem lub w samochodzie) zaczynają mieć problemy z plecami. Przeciętnie w grupie ćwiczy 15 osób. Przy większej ilości uczestników na zajęciach oprócz nauczyciela powinien być jeszcze asystent. Przy 15-sto osobowej grupie raczej nie ma szans na indywidualne podejście do problemu, ponieważ zajęcia musiały by trwać ponad 5 godzin, jednak zawsze przed pierwszymi zajęciami należy poinformować nauczyciela o swoim stanie zdrowia, oraz zawsze poinformować o ewentualnym bólu kręgosłupa występującym podczas wykonywania asan. Doświadczony nauczyciel będzie wiedział jak zmodyfikować pozycję, aby nie powodowała bólu. Od 3 lat prowadzę zajęcia Jogi dla kręgosłupa i uważam, że są one świetnym uzupełnieniem tradycyjnej fizjoterapii. Różnica między innymi polega na tym, że na jodze ręce fizjoterapeuty zastępujemy asanami i świadomością własnego ciała.
Justyna Wojciechowska
www.joga.edu.pl
Joanna Jedynak, Adam Ramotowski, Joga na Foksal, WarszawaZajęcia " w Punie obserwowaliśmy grupy medyczne .Tam każda osoba poddawana terapii ma swego opiekuna- nauczyciela w stopniu Senior, a także jednego lub dwóch asystentów ( najczęściej nauczyciel jogi w stopniu co najmniej Intermediate Junior) .Terapia jest indywidualnie dobierana dla pacjenta przez Gurujiego i Gitaji.
Joanna Jedynak
Adam Ramotowski
www.jogafoksal.pl
Bartosz V. Niedaszkowski, Pracownia Dobrego Zdrowia, WarszawaZajęcia o nazwie "Zdrowie kręgosłupa" pojawiły się w grafiku w 2007 roku, w 2006 r. poprzedziły je tzw. "sesje zdrowia", których głównym celem była profilaktyka schorzeń kręgosłupa i narządu ruchu. W Pracowni szybko reagujemy na zapotrzebowanie ćwiczących, a takie było ewidentnie. Nie bez znaczenia jest tu moje własne podejście to "Joga i ajurweda. Przewodnik dla współczesnego człowieka" (wyd. 2007, Pracownia Dobrego Zdrowia)
www.pracownia.waw.pl
Zajęcia dla kręgosłupa prowadzone są w:
Szkoła Jogi Jurka i Ałły Jaguckiej, Szczecin,
Jogę dla kręgosłupa prowadzi Jurek Jagucki - dyplomowany nauczyciel jogi, mgr specjalista rehabilitacji ruchowej (fizjoterapeuta)
www.yoga.szczecin.pl
Centrum Yogi, Łódź
Jogę dla kręgosłupa prowadzi Jolanta Paczyńska-Piasecka - dyplomowany nauczyciel jogi, mgr wychowania fizycznego, instruktor gimnastyki korekcyjnej
www.yoga.net.pl
Pracownia Jogi Macieja Wieloboba, Kraków
Jogę dla kręgosłupa prowadzi Maciej Wielobób - dyplomowany nauczyciel jogi
www.pracowniajogi.pl
Krakowski Warsztat Jogi, Kraków
Jogę dla kręgosłupa prowadzi Natasza Moszkowicz - dyplomowany nauczyciel jogi
www.warsztatjogi.pl
Centrum Joga Żoliborz, Warszawa
Jogę dla kręgosłupa prowadzą:
Justyna Wojciechowska - dyplomowany nauczyciel jogi, mgr fizjoterapii
Janusz Dąbrowski - dyplomowany nauczyciel jogi, mgr mgr wychowania fizycznego
www.joga.edu.pl
Joga na Foksal, Warszawa
Jogę dla kręgosłupa prowadzą:
Joanna Jedynak - dyplomowany nauczyciel jogi
Adam Ramotowski - dyplomowany nauczyciel jogi
www.jogafoksal.pl
Pracownia Dobrego Zdrowia, Warszawa
Jogę dla kręgosłupa prowadzi Bartosz Niedaszkowski - terapeuta manualny, nauczyciel jogi
www.pracownia.waw.pl
Joga! Centrum Adama Bielewicza, Warszawa
Jogę dla kręgosłupa prowadzi Marek Migała - dyplomowany nauczyciel jogi, mgr specjalista rehabilitacji ruchowej
www.joga.net.pl
Omśrodek Hatha jogi, Warszawa
Jogę dla kręgosłupa prowadzi Iwona Ramotowska - dyplomowany nauczyciel jogi
www.hathajoga.pl
Zacisze Jogi, Warszawa
Jogę dla kręgosłupa prowadzi Katarzyna Kałamajska dyplomowany nauczyciel jogi
www.zaciszejogi.pl
Opracowała Justyna Moćko
Justyna@joga-joga.pl
