Rozgrzewka i zasady bezpieczeństwa podczas praktyki jogi

To, co najbardziej odróżnia jogę od innych form rekreacji ruchowych, jest to, że jest ona ściśle usystematyzowana, podzielona na stopnie zaawansowania, a pozycje przybierane podczas praktyki są szczegółowo opisane, wyznaczając wysokie standardy bezpieczeństwa oraz osiągania konkretnych efektów po systematycznej praktyce na wszystkie układy w ciele.

Jogę zaliczamy do rekreacji ruchowej, czyli dobrowolnego uczestnictwa w kulturze fizycznej, podejmowanego w czasie wolnym od obowiązków. Nie stanowi ona wydzielonej dyscypliny sportowej oraz nie jest nacechowana typowymi wartościami sportowymi, aczkolwiek wywołuje pożądany dla organizmu ruch.

Czy pomimo tego, że joga daje bardzo konkretne wytyczne jak pracować w danej pozycji, a sesje jogi układane są w taki sposób, aby rozpoczynały się od najprostszych do najtrudniejszych pozycji, warto się dodatkowo rozgrzewać przed praktyką asan?

Odpowiedź brzmi: TAK!

Praktyka jogi, mimo iż jest odpowiednia dla każdego, to jednak bardzo szybko i bezlitośnie obnaża wszelkie dysfunkcje i zaniedbania w ciele, dlatego może okazać się, że nawet niektóre z najprostszych pozycji okażą się nie lada wyzwaniem, na które przygotujemy się właśnie kilkoma bardzo prostymi ćwiczeniami rozgrzewkowymi. Trzeba też pamiętać, że joga traktuje organizm człowieka w sposób holistyczny, bardziej subtelny niż sport i inne formy ruchu. Nie możemy wobec tego wbiec zdyszani na ostatnią sekundę na salę, gdzie odbywają się zajęcia jogi i bez chwili zatrzymania i odcięcia od tego, co robiliśmy przed chwilą zacząć praktykę jogi. Historia jogi liczy sobie około 5000 lat, a mitologia indyjska przypisuje jodze boskie pochodzenie (ćwiczenia jogi miał przekazać Śiwa swojej małżonce Parawati, aby mogła ona zachować wieczną młodość) - należy jej się więc odpowiedni szacunek i rozumienie tego, o jakiej mocy formę aktywności się wybrało.

Rozgrzewka szczególnie przyda się, kiedy planujemy praktykować rano, aby krew mogła szybciej dopłynąć do mięśni, żeby można było je łatwiej rozciągać. W nocy krew z obwodu spływa do centrum ciała, dlatego wstając rano można odczuć, że ciało jest bardziej spięte - szczególnie mięśnie nóg i rąk. Dlatego krótka rozgrzewka przed (poranną) praktyką jogi, pomoże rozgrzać mięśnie, lekko pobudzić kręgosłup oraz spowoduje, że pierwsze powitania słońca, które zazwyczaj wykonuje się na początku praktyki asan, będą dużo przyjemniejsze.

Poniżej kilka ćwiczeń, które odpowiednio przygotowują do praktyki nastawionej na rozćwiczanie różnorodnych asan:

• • delikatne krążenia głową (zawsze w obydwu kierunkach) oraz ostrożne rozciąganie boków szyi;
• • krążenia barków i nadgarstków;
• • proste skręty w siadzie;
• • równomierne wydłużanie boków ciała w siadzie;
• • kocie grzbiety;
• • łagodny pies z głową w dół - z nastawieniem na delikatne rozciąganie tyłów nóg
• • przeprosty kręgosłupa - lekkie wygięcia do tyłu

Stosując się dodatkowo do poniższych zasad, praktyka jogi, będzie zawsze bezpieczna, przyjemna i skuteczna:

• Na zajęcia jogi przybądź zawsze nieco wcześniej. Około 15 minut wystarczy, żeby się przebrać, zająć odpowiednie miejsce na sali, rozłożyć matę i przygotować wszelkie niezbędne pomoce. O ile to możliwe nie wbiegaj spóźniony, rozkładając pospiesznie swoją matę, bo zakłóca to spokój osobom oddającym się już wyciszeniu i uważności, a i ty sam nie odniesiesz z takiej praktyki całkowitej satysfakcji. Swoje zajęcia jogi zaczynam zawsze około 10-minutowym wyciszeniem oraz prostymi praktykami oddechowymi, dając uczestnikom moich zajęć czas na odcięcie się od wcześniejszych aktywności i przejście w stan skupienia, aby mogli uważnie wkroczyć w praktykę. Taka praktyka jest wtedy bardziej świadoma i pożyteczna.

• Zawsze stosuj się do wskazówek nauczyciela. Jeśli masz wątpliwości co do poprawności ułożenia ciała w asanie, której nie znasz, pytaj, nie wprowadzaj modyfikacji na własną rękę.

• Staraj się nie przenosić upodobań innych nauczycieli na zajęcia, na których aktualnie się znajdujesz, ponieważ mogą być one nie kompatybilne z instrukcjami obecnego nauczyciela, a tym samym wpływać negatywnie na jakość praktyki.

• Zapomnij o pośpiechu. Cierpliwość i pokora to najlepsi nauczyciele. Ta zasada tyczy się dokładności i staranności podczas wchodzenia w pozycję, trwania w niej oraz momentu wyjścia - delektuj się swoją praktyką, a ona odwdzięczy się wzrostem świadomości twojego ciała, a nie tylko lepszą gibkością. Nawet pozycje już ci dobrze znane, traktuj z pietyzmem i uważnością, a być może znajdziesz w nich potencjał, którego wcześniej nie dostrzegałeś, a teraz, gdy twoja świadomość ciała wzrosła, jesteś bardziej wyczulony na subtelne, wcześniej nieosiągalne odczucia.

• Nie trwaj w pozycji na siłę. Jeśli czujesz, że dana pozycja wyraźnie ci nie służy, nie możesz ułożyć się wygodnie, od razu zgłaszaj to swojemu nauczycielowi, który dobierze odpowiedni dla ciebie wariant lub zastąpi ją inną, prostszą pozycją.

• Zapomnij o efektach jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. Świat pędzi nieustannie do przodu, wszystko szybko się zmienia, ale joga ma dawać ci tę przyjemną chwilę wytchnienia i zatrzymania. Uczy, że na to, co naprawdę dobre trzeba czasem poczekać i włożyć w to odpowiedni wysiłek, wrażliwość i zapał.

• Joga, poza praktyką asan, to również nauka kierowania uwagi do wewnątrz, szczególnie w prostych pozycjach, kiedy umysł potencjalnie może czuć się znudzony i szuka dodatkowych bodźców z zewnątrz - nic co poza tobą nie jest trwałe - nie szukaj tam szczęścia.

• Nie lekceważ siły savasany. To jest czas na to, aby po praktyce asan ciało ochłonęło, uspokoił się oddech i zwolnił puls. To jest czas, aby zwrócić uwagę na to, co zmieniło się w ciele oraz na krótką medytację - koncentrację uwagi na oddechu. Savasana po skończonej praktyce asan jest jak kropka na końcu zdania - niezbędna.

Taka praktyka będzie wtedy nastawiona na:

• • zaspokajanie potrzeb ruchowych niezbędnych dla zdrowia;
• • poprawę, utrzymanie i budowanie sprawności i wydolności fizycznej;
• • osiąganie przyjemności i zadowolenie z wysiłku fizycznego.