Joga na Uniwersytetach Trzeciego Wieku
czwartek, 27 sierpnia 2009
Przedstawiamy zainicjowany przez Janusza Szopę i jego studentów projekt na Uniwersytetach Trzeciego Wieku w Częstochowie. Zajęcia stały się bardzo popularne. Zainteresowała się nimi specjalistka ze Stowarzyszenia "Dogma", która dzięki stworzonemu przez siebie projektowi uzyskała dotacje unijne.
Obecnie ćwiczą na Uniwersytetach Trzeciego Wieku w Częstochowie, Katowicach, Mikołowie i kilku filiach.Będziemy publikować materiały dotyczące tych, skądinąd świetnych projektów.
W Częstochowie studenci wszystkich uczelni wyższych od 1997 roku mogą uczestniczyć w zajęciach jogi (nieodpłatnie) i zdobywać w ten sposób zaliczenie z przedmiotu wychowanie fizyczne. Od 2003 roku seniorzy trzech Uniwersytetów Trzeciego Wieku mogą również uczestniczyć w stworzonych dla nich zajęciach, ćwicząc ten system rekreacji ruchowej. A zaczęło się to od kilku pokazów zorganizowanych dla osób z przedziału wiekowego 50+ przez grupę instruktorów kierowaną przez Janusza Szopę. Na stałe zaczęła prowadzić zajęcia z osobami chętnymi do uczestnictwa w nich Joanna Górna. Zajęcia te (cały czas nieodpłatne) od lat cieszą się tak dużym powodzeniem (bierze w nich udział przeszło 100 osób), że i inne instruktorki (Anna Winiarska, Barbara Gałaj) zaczęły je prowadzić w celu zaspokojenia popytu na tę formę aktywności fizycznej.
Zupełnie inny wymiar tej działalności nadały programy finansowane przez Unię Europejską bądź samorządy lokalne. Kreatorką tego spojrzenia na zapotrzebowanie społeczne, zaobserwowane wśród seniorów była Iwona Serbeńska, prezes Stowarzyszenia na Rzecz Poradnictwa Obywatelskiego DOGMA z Katowic, ekspert unijny. Stworzyła ona pierwszy w Polsce projekt edukacji i rekreacji prozdrowotnej, którego celem jest promocja zdrowego stylu życia wśród osób starszych, zapoznanie uczestników z formami prawidłowych ćwiczeń i zachowań zdrowotnych, wpływających na poprawę jakości życia. Po raz pierwszy został on realizowany dla 80 osób z Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Częstochowie przy Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Projekt ten o nazwie "Uniwersytet dla Zdrowia" był realizowany przy współpracy z Towarzystwem Krzewienia Kultury Fizycznej OMEGA, w okresie od lutego do października 2008 r. Poza wyżej już wymienionymi osobami pracowała w nim Małgorzata Grabara. Merytoryczną opiekę nad projektem sprawował Janusz Szopa. Metody wypracowane w wyżej wymienionym programie są obecnie upowszechniane i rozwijane w projekcie "Czas na zdrowie", który jest realizowany w Uniwersytecie Trzeciego Wieku w Katowicach oraz Powiatowym Uniwersytecie Trzeciego Wieku w Mikołowie. Ze względu na ograniczenia wynikające z warunków dofinansowanego projektu bierze w nim udział 80 osób, chociaż chętnych było o wiele więcej.na jakość życia osób ćwiczących, w tym na ich sprawność fizyczną i zdrowie.
Wyniki tych badań wskazały m.in. na obniżenie poziomu stresu, obniżenie negatywnych skutków stresu, zwiększenie tolerancji na zmęczenie, lepsze samopoczucie, wzrost kreatywności, zwiększenie wytrzymałości i odporności organizmu, ustąpienie lub zmniejszenie bólu w różnych dolegliwościach takich jak: bóle kręgosłupa, mięśni, stawów, głowy. Zmniejszyła się sztywność ciała, poprawiło się funkcjonowanie narządów wewnętrznych oraz uregulowała przemiana materii.
U ćwiczących odnotowano: zwiększenie energii do działania, poprawę koncentracji i refleksu, lepszy sen, płynność w poruszaniu się,
wydłużenie czasu trwania oddechu, uzyskanie większej harmonii w ciele, zwiększenie odporności na stres, zdystansowanie się do otaczającej rzeczywistości, wzrost aktywności społecznej, przyjmowanie aktywnej postawy wobec doświadczanych przez siebie ograniczeń fizycznych, psychicznych i emocjonalnych.
Dzięki środkom unijnym pozyskanym przez Stowarzyszenie DOGMA z Katowic wydano też książeczkę - instruktaż ćwiczeń dla uczestników programu autorstwa Janusza Szopa, Małgorzaty Grabary i Joanny Górnej. Realizowane projekty zaspokoiły jedynie cząstkę potrzeb w zakresie organizacji i prowadzenia ćwiczeń dla seniorów. Stanowią one wartościowy punkt wyjścia do dalszych działań na rzecz zwiększenia szans na prowadzenie przez osoby starsze aktywnego życia i przełamania barier blokujących rozwój aktywności tych osób oraz barier utrudniających dostęp do różnych form aktywności ruchowej, profilaktyki, rekreacji i promocji zdrowia.Uczestnictwo w wyżej wymienionych projektach stanowi pierwszy krok do zmiany zachowań w kierunku prozdrowotnym, czyli dbałości o odpowiednią aktywność ruchową w wieku senioralnym. Programy te mają zachęcić i przekonać osoby starsze do systematycznej aktywności ruchowej, wyposażyć je w wiedzę i umiejętności z zakresu aktywności ruchowej. Ich zadaniem jest również ukazanie wartości jakie niesie z sobą rekreacja ruchowa.
