Które asany na problemy ze stawami? - Joga w profilaktyce i terapii artretyzmu.
piątek, 9 czerwca 2017
Problem artretyzmu dotyczy coraz większej grupy ludzi w różnym wieku. Choć utarło się przekonanie, iż jest to dolegliwość znamienna dla okresu przekwitania i starości, problem ze stawami może dotknąć nas bez względu na tzw. metrykę. Ćwiczenia fizyczne są dla naszych stawów nieodzowne, zarówno przy utrzymaniu ich w dobrej formie jak i przy powrocie do odzyskania pełnej sprawności. Joga aktywizuje wszystkie mięśnie, wzmacnia i uelastycznia stawy wspierając i rozwijając ich ruchomość.
Czym jest artretyzm?
Najogólniej rzecz ujmując, to choroba powodująca stany zapalne skutkujące bólem, obrzękiem i zesztywnieniem poszczególnych stawów. Swoim zasięgiem może obejmować zarówno konkretny obszar jak i cały organizm. Istnieje blisko 150 form artretyzmu, do najczęstszych należy dna moczanowa - spowodowana zbyt wysokim stężeniem kwasu moczowego we krwi, reumatoidalne zapalenie stawów oraz osteoartretyzm - w skutek urazów lub nadmiernej eksploatacji stawów. Problemom artretycznym sprzyja nadużywanie alkoholu i leków, nieprawidłowa dieta, skłonności do objadania się oraz brak ruchu.
Szacuje się, iż najczęściej problem dotyczy mężczyzn w przedziale wiekowym 40-60 lat i kobiet po 65 roku życia. Ostry ból i obrzęk nasilają się zazwyczaj w nocy i po przebudzeniu i najczęściej zajmują stawy palców rąk i nóg, odcinka krzyżowego kręgosłupa, grzbietu, stawów barkowych i kolanowych. Objawom często współtowarzyszy ogólne osłabienie organizmu, gorączka, spadek wagi, problemy z przemieszczeniem się - szczególnie ze wstawaniem, kucaniem, klękaniem i pokonywaniem schodów.
Farmakologiczne leczenie artretyzmu opiera się na lekach przeciwzapalnych i obniżających poziom kwasu moczowego oraz przyspieszające jego wydalanie. Podstawą do utrzymania formy jest przede wszystkim ruch i zdrowa dieta nie obciążająca organizmu.
Joga przy artretyzmie
Z symptomami artretyzmu można sobie poradzić w bardzo prosty sposób - wprawiając ciało w ruch :-). Praktyka jogi oprócz cennej aktywności fizycznej stwarza wyjątkową możliwość subtelnej pracy z ciałem - w zgodzie z jego możliwościami i potrzebami. Wykonując regularnie i uważnie odpowiednie asany, można bezpiecznie poszerzać granice własnej elastyczności, usprawniając pracę wszystkich mięśni i ścięgien.
Przy sztywności i bolesności stawów, niezmiernie ważna jest świadomość każdego ruchu i dobry kontakt ze swoim ciałem - co również uczymy się kształtować podczas praktyki. Poprawa równowagi i wzmocnienie całego organizmu to podstawowe korzyści, których osoby z artretyzmem mogą doświadczyć wykonując proste i nieobciążające pozycje.
Najważniejsze, aby ćwiczenia wykonywać pod okiem doświadczonego nauczyciela jogi, który wskaże odpowiednie warianty pozycji adekwatne do naszych możliwości i dolegliwości. Jeśli jednak zdecydujemy się na samodzielną próbę i podczas ćwiczeń odczujemy niepokojący dyskomfort i ból - w trosce o bezpieczeństwo należy przerwać praktykę i skonsultować się z lekarzem.
Które asany praktykować?
Ponieważ dolegliwości na tle artretyzmu jest wiele i mogą dotyczyć różnych stawów, odpowiednie warianty pozycji pomoże dobrać Ci nauczyciel. Przykładowo, jeśli problem dotyczy okolic grzbietu, pomocne będą pozycje stojące (jeśli nie ma oczywiście innych przeciwwskazań). Najbezpieczniej zacząć od Tadasany, która oprócz poczucia stabilności i siły w nogach koryguje wady postawy i płaskostopie, otwiera klatkę piersiową, wzmacnia kolana, kostki i biodra. Jeśli cierpisz na silne bóle i obrzęki, asana ta w delikatny sposób pozwoli Ci na dobry początek rozprostować mięśnie i przygotować je do dalszej pracy.
Pozycja doskonale wzmacniająca mięśnie nóg, pozwalająca uwolnić się od sztywności kończyn dolnych i bioder to Utthita trikonasana. Regularnie wykonywanie asany łagodzi także rwę kulszową, otwiera biodra, wzmacnia kostki, buduje poczucie stabilności, siły i symetrii ciała.
Kolejną ważną dla zagadnienia asaną jest Parśvottanasana Urdva Mukha - pozycja intensywnego rozciągania bocznego. Jeśli stawiamy swoje pierwsze kroki na macie warto będzie skorzystać z klocków lub krzesła ułatwiających praktykę i pozwalających na w pełni efektywne wykonanie tej asany, która:
1. Rozciąga mięśnie nóg i bioder.2. Uelastycznia biodra i kręgosłup.
3. Tonizuje narządy brzucha.
4. Zapobiega garbieniu się.
Spośród pozycji siedzących, zalecanych m.in. przy problemach z artretyzmem osobom początkującym jest Virasana - siad w pozycji bohatera - wstępnie rozciągająca szczyty ud i stawy skokowe, a u osób z problemem płaskostopia - budująca łuk stopy. W tej asanie przygotujesz się także do Supta Virasany - pozycji leżącego bohatera, usuwającej bóle reumatyczne kolan i relaksującej nogi po intensywnym wysiłku (długim staniu, marszu i bieganiu).
Te pozornie proste do wykonania asany, osobom mającym problemy z artretyzmem pomagają zwalczać sztywność dolnych pleców, stawów biodrowych i tyłów nóg. Pozytywnie wpływają także w terapii rwy kulszowej. Rola w tym przypadku jest nieoceniona - umożliwia optymalne rozciągnięcie mięśni i ścięgien stopniowo zwiększając ruchomość stawów.
Aby wzmocnić nogi i rozciągnąć mięśnie nóg, biodra, pachwiny oraz ścięgna podkolanowe warto regularnie siadać w tej asanie. Oprócz właściwości stricte związanych z artretyzmem, praca jaką tu wykonamy przekłada się na poprawę kondycji kręgosłupa, tonizuje obszar lędźwiowo-krzyżowy, koryguje przemieszczoną miednicę, stymuluje pracę męskich i żeńskich narządów rozrodczych, pomaga przy chorobach nerek i rwie kulszowej.
Viparita Karani (pozycja nóg uniesionych na ścianie) - asana przynosząca ulgę skurczonym i zmęczonym nogom oraz stopom, delikatnie rozciągająca przód tułowia, tył szyi i tylną część nóg. Pomocna w zaburzeniach układu moczowego i bólach pleców. Tę pasywną wersję stania na ramionach, wykonuje się przy ścianie lub drabinkach używając wałka lub koców.
Bardzo istotną funkcję w profilaktyce i terapii artretyzmu pełnią pozycje relaksacyjne - rozluźniają nagromadzone napięcie w mięśniach i ścięgnach, regenerują układ nerwowy pomagając pozbyć się stresu i leków, które często towarzyszą w chorobach przewlekłych. Kończąc praktykę Savasaną pozbędziemy się bólu i dyskomfortu, które pojawiły się podczas praktyki, nasz umysł wyciszy się a uwaga skieruje do wewnątrz - w ten sposób pogłębiać będziemy również świadomość własnego ciała i oddechu.
