Początki jogi w Polsce. Justyna Moćko
poniedziałek, 20 listopada 2006
Obecnie w Polsce w wielu miejscach możemy praktykować jogę. Szkoły jogi pojawiają się w każdym mieście, w każdej większej dzielnicy. Kiedyś tak nie było. Joga była wymieniana jednym tchem obok satanizmu, radiestezji i innych "dziwnych" zjawisk. Poza tym nie było tak wielu miejsc, w których można było praktykować, nie było spójnych systemów, metod.
Pionierem jogi w Polsce był prof. Wincenty Lutosławski (1863 - 1954), filozof, stryj znanego kompozytora - Witolda. Ciężko chory, nie mogąc uzyskać pomocy od lekarzy, którzy byli bezradni wobec jego przypadłości zaczął studiować pozamedyczne sposoby zwalczania chorób przewlekłych. Zainteresował się pracami Swamiego Vivekanandy i zaczął praktykować asany i pranajamę. W oparciu o własne doświadczenia opracował pierwszy w Polsce podręcznik jogi (1909 r) pt. "Rozwój potęgi woli przez psychofizyczne ćwiczenia według dawnych aryjskich tradycji oraz własnych swoich doświadczeń podaje do użytku rodaków Wincenty Lutosławski" , w którym opisywał jak za pomocą ćwiczeń jogi wyleczył się z ciężkiej nerwicy.Twierdził on, że ćwiczenia psychofizyczne można pozbawić otoczki filozoficzno-religijnej, które tylko zaciemniają ich prawdziwą wartość.
Kiedy w 1960 r przeszła ciężką operację zainteresowała się medycyną tybetańską, opisywaną przez benedyktyna Cyryla Krasińskiego. Zainteresowała się również jogą opisywaną w różnych zagranicznych podręcznikach Zaczęła prowadzić zajęcia jogi. W 1966 r. do jej studium przyjechała sławna jogini Ma Yogashakti, założycielka Bihar School of Yoga. Po zapoznaniu się z metodą nauczania Maliny stwierdziła, że jest to najlepiej prowadzona szkoła jogi z tych, jakie widziała w Europie. Szkołę Hathajogi zakwalifikowała do International Yoga Fellowship Movement, (Międzynarodowe Stowarzyszenie Ruchu Jogi).
W 1967 roku ambasador Indii wręczył Malinie Michalskiej dyplom upoważniający ją do prowadzenie Hathajogi z ramienia Bihar School of Yoga.
Jej książka "Hatha joga dla wszystkich" wydana po raz pierwszy w 1972 r stała się "biblią" dla wszystkich, którzy chcieli uprawiać jogę.
Duże zasługi dla wprowadzenia ćwiczeń jogi w Polsce miał prof. Wiesław Romanowski, kierownik Zakładu Fizjologii Instytutu Nauk Biologicznych AWF w Warszawie. Pod jego redakcją ukazała się w 1975 r książka pt. "Teoria i metodyka ćwiczeń relaksowo-koncentrujących". Zdaniem prof. Romanowskiego wychowanie fizyczne dzieci i młodzieży należy uzupełniać stosowaniem odpowiednich ćwiczeń psychofizycznych. Nowoczesny WF (rok 1975!!!!) powinien zawierać zarówno ćwiczenia jogi, jak i gimnastykę dynamiczną.
Popularyzacją jogi w latach 70-80 -tych zajmowali się instruktorzy z ognisk TKKF (Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej). Jednym z nich był Tadeusz Pasek, któremu joga pomogła zwalczyć nękające go choroby. Na tyle zafascynowała go książka Wincentego Lutosławskiego, że postanowił zapoznać się bliżej z tymi zagadnieniami. Nawiązał kontakt ze słynnym joginem, filozofem i lekarzem Swami Sivanandą, założycielem jogi w Rishikesh.Pod korespondencyjną opieką Swamiego Pasek zaczął ćwiczyć. Przez 2 lata stosował cały cykl ćwiczeń łącznie z 15 minutowym staniem na głowie. Wszystkie problemy zdrowotne zniknęły, a Tadeusz Pasek postanowił bez reszty oddać się jodze. Wyjechał do Indii, trafił do Szkoły Jogi w Bihar na Międzynarodowy Kurs Instruktorów.
Po powrocie całą wiedzę, która nabył, przystosował do polskich warunków nazywając je ćwiczeniami relaksowo-koncentrującymi. . Z ramienia TKKF organizował kursy instruktorskie, po których uzyskiwało się uprawnienia do prowadzenia zajęć "Ćwiczenia relaksowo-koncentrujące".
Zredagował książkę Swami Kuvalayananda S.L.Vinekar "Joga, indyjski system leczniczy, Podstawowe zasady i metody".
Joga rozwijała się również w innych miejscach niż Warszawa (Michalska), Poznaniu (Pasek). Często dzięki ludziom, którzy wrócili z Indii, gdzie pod okiem jogina praktykowali i teraz chcieli swoją wiedzę przekazać innym. Byli też tacy, którzy uczyli się jogi z książek wydanych na zachodzie.
Sławomir Bubicz w 1984 r przywiózł nową jogę do Polski. Precyzyjną, dynamiczną, wymagającą od ucznia zaangażowania i uważności, gdzie bardzo istotny jest przekaz Nauczyciel - Uczeń. Jego nauczycielem był B.K.S. Iyengar. Obecnie joga według metody Iyengra jest najpopularniejsza w Polsce.
Bibliografia:Krystyna Nasiukiewicz: Joga Wszystko o..., KAW, Warszawa 1980
Malina Michalska: Hatha joga dla wszystkich, PZWL, Warszawa 1974
Wiesław Romanowski red:, Teoria i metodyka ćwiczeń relaksowo-koncentrujących, PZWL, Warszawa 1975 Red.
Swami Kuvalayananda S.L.Vinekar: Joga, indyjski system leczniczy, Podstawowe zasady i metody, PZWL, Warszawa, 1971 Justyna Moćko
justyna@joga-joga.pl
