Joga Integralna wg Swamiego Sivanandy: harmonijny rozwój ciała, umysłu i ducha
piątek, 22 sierpnia 2008
Gdy przypatrujemy się kondycji nowoczesnego świata, można powiedzieć, że ludzkość coraz bardziej pogrąża się w kryzysie, choć na horyzoncie rysuje się wspaniała przyszłość. Wiek XXI może stać się dla człowieka technologicznym rajem, który teraz trudno sobie nawet wyobrazić. Mimo tego nadal nie potrafimy poradzić sobie z własnym umysłem, a kryzys ogarniający świat jest jedynie odbiciem chaosu panującego w zbiorowej świadomości. Najbardziej pozytywnym działaniem, jakie w tej sytuacji możemy podjąć, by przywrócić planetę, na której mieszkamy do stanu równowagi, jest próba zmienienia samych siebie.
Joga pozwala odnaleźć równowagę, harmonię, oczyszcza i wzmacnia ciało, duszę i umysł praktykującego. Ukazuje w jaki sposób osiągnąć pełnię zdrowia, doskonałą kontrolę nad umysłem, uczy jak pogodzić się z własnym JA, światem, naturą i Bogiem.Każdy jogin postrzega życie jako trójkąt - jeden z wierzchołków podstawy wyznacza narodziny, linia biegnąca od niego w górę oznacza okres wzrostu, górny wierzchołek to młodość, linia biegnąca w dół to starzenie się. Trzeci z wierzchołków wyznacza śmierć. Linia łącząca dwa wierzchołki podstawy trójkąta to życie po śmierci, które kończy się ponownymi narodzinami.
Okres wzrostu, nazywany inaczej procesem anabolicznym, osiąga swoje apogeum w wieku 18-20 lat. W tym czasie ilość odnawiających się komórek przewyższa lub równa się liczbie komórek umierających. U przeciętnego człowieka organizm utrzymuje ten stan młodości i zdrowia do około 30 roku życia. W wieku 35 lat proces rozkładu lub inaczej proces kataboliczny zaczyna dominować nad procesem anabolicznym i stan organizmu ludzkiego zaczyna się pogarszać. Proces ów prowadzi do stanu określanego jako starość. Towarzyszą mu choroby i uczucie beznadziei.
Jogini twierdzą jednak, że człowiek nie narodził się tylko po to, by cierpieć, chorować i w końcu umrzeć. Cel życia ludzkiego jest dużo bardziej wzniosły. Duchowe poszukiwania sensu życia wymagają jednak bystrego umysłu i silnej woli, a ich podstawą jest zdrowe ciało i umysł. Właśnie dlatego starożytni mędrcy opracowali system pomagający opóźnić kataboliczny proces rozkładu, umożliwiający utrzymanie wysokiego poziomu sprawności fizycznej i umysłowej człowieka. Przyglądając się dokładnie stylowi życia i potrzebom współczesnych mężczyzn i kobiet Swami Vishnudevananda, założyciel Międzynarodowych Centrów Sivananda Yoga Vedanta, sprowadził całą starożytną wiedzę jogi do pięciu podstawowych zasad, które każdy z łatwością może wcielić w swój styl życia.
Zasady te to: właściwe ćwiczenia, właściwe oddychanie, właściwa relaksacja, właściwa dieta i pozytywne myślenie (głęboka filozofia) połączone z medytacją.
Właściwe ćwiczeniaDziałają niczym system nawilżający stawy, mięśnie, więzadła, ścięgna itd., poprawiający jednocześnie krążenie i elastyczność. Nie istnieje inny system ćwiczeń porównywalny z jogą, który swym oddziaływaniem obejmowałby cały organizm człowieka. Każdą asanę (pozycję) powinno się utrzymywać nieruchomo przez dłuższy czas. Sam termin asana oznacza właśnie nieruchomą, ale i wygodną pozycję. Asany wykonywane powoli i świadomie wpływają korzystnie nie tylko na ciało, są także doskonałą gimnastyką umysłu, poprawiając koncentrację i ułatwiając medytację.
Ćwiczenia jogi kładą nacisk przede wszystkim na sprawność kręgosłupa, w którym znajduje rdzeń kręgowy tworzący wraz z mózgiem centralny układ nerwowy. Zdrowy kręgosłup utrzymuje w dobrym stanie całe ciało. Pracując nad giętkością kręgosłupa i wzmacniając go odpowiednimi ćwiczeniami poprawiamy krążenie krwi w organiźmie, co sprzyja z kolei lepszemu odżywieniu komórek nerwowych, a ciało zachowuje młodość. Chińskie przysłowie mówi: Naprawdę zdrowy i giętki kręgosłup oznacza długie życie.
Asany wpływają na wszystkie narządy wewnętrzne, stymulują także te same miejsca, na których skupia się chińska akupunktura. Pobudzanie tych punktów wspomaga przepływ energii zwanej w sanskrycie prana, a po chińsku czi. Asany oddziałują również na głębsze i delikatniejsze części ciała. Różne ruchy wykonywane w czasie ćwiczeń masują narządy wewnętrzne i przez to stymulują je do bardziej efektywnej pracy. Ponieważ wykonywaniu poszczególnych asan towarzyszy zawsze głęboki oddech, rozluźnienie mięśni, a także głębokie skupienie, ćwiczenia te pomagają rozwinąć koncentrację i kontrolę nad umysłem. Umysł, który z natury jest niestały i nieustannie podlega wpływom bodźców płynących z zewnątrz, poddany zostaje kontroli: wycofuje się do wewnątrz, uwalnia od uwiązania do obiektów zmysłowych i podlega koncentracji.
Właściwe oddychaniePozwala na połączenie organizmu z "akumulatorem" jakim jest splot słoneczny, gdzie przechowywane są duże ilości energii. Umiejętność kontrolowania jej poprzez specjalne ćwiczenia, jakimi dysponuje joga (pranajama) pozwala na wykorzystanie tych zasobów do regeneracji ciała i umysłu.
W czasie oddychania większość ludzi wykorzystuje jedynie część objętości płuc - oddycha płytko, używając tylko niewielkiej części klatki piersiowej, garbi się, czuje ucisk w górnej części kręgosłupa i okolicach karku, cierpi na niedotlenienie, łatwo się męczy i zwykle nie potrafi znaleźć przyczyny takiego stanu rzeczy. To, czego w dzisiejszych czasach potrzebuje większość z nas, to kurs prawidłowego oddychania, który ułatwi pracę w biurach, halach produkcyjnych, maszynowniach. Właściwe oddychanie, z uaktywnieniem przepony, pomoże usunąć stany napięcia psychicznego, a nawet depresje. Jednak największą korzyścią płynącą z umiejętności prawidłowego oddychania jest kumulacja prany, która wpływa bezpośrednio na poziom energii życiowej. Umiejętność kontrolowania prany daje możliwość panowania nad umysłem, zrównoważenie jej przepływu pozwala usunąć wszelkie choroby. Na tym właśnie polega sekret uzdrawiania. Osoby zajmujące się leczeniem wiarą, akupunkturą, shiatsu czy uzdrawiający dotykiem są przykładami ludzi, którzy świadomie lub nieświadomie posiedli umiejętność kontrolowania strumieni prany. W czasie zwyczajnego oddychania możliwe jest wykorzystanie jedynie niewielkich ilości prany. Jeśli jednak proces oddychania przebiega świadomie, cała koncentracja skupiona jest właśnie na nim, a dodatkowo człowiek posiadł umiejętności właściwego kierowania oddechem, wtedy możliwe jest wytworzenie i zmagazynowanie w różnych ośrodkach nerwowych dużych ilości prany. Ludzie posiadający dużo prany promieniują życiem i siłą łatwo wyczuwalną przez innych.
Właściwa relaksacjaTak jak chłodnica chłodzi samochód, tak też relaksacja wycisza i uspokaja cały organizm. Relaksacja to sposób na dostarczenie ciału nowej porcji energii. Kiedy ciało i umysł są przepracowane i przemęczone, efektywność pracy spada. Trzeba zatem nauczyć się ekonomicznie wykorzystywać energię wytwarzaną przez organizm tak, aby mógł funkcjonować w sposób sprawny i harmonijny. Właśnie to jest głównym celem relaksacji.
Współczesne życie społeczne, sposób odżywiania, praca, a nawet tak zwane rozrywki np. nowoczesne tańce, wszystko to utrudnia człowiekowi relaksację. Tak naprawdę największą część energii zużywamy na utrzymywanie mięśni w ciągłej gotowości do pracy, a nie na wykonywanie jakiejś konkretnej i pożytecznej pracy. Nawet odpoczywając przeciętny człowiek zużywa dużo energii na zupełnie niepotrzebne, ale stale utrzymujące się napięcia fizyczne i psychiczne marnując w ten właśnie sposób większość energii.
Należy pamiętać, że w ciągu jednego dnia organizm ludzki produkuje zapasy wszelkich substancji odżywczych i energii na kolejny dzień. Często jednak zdarza się tak, że cały ten zapas zostaje pochłonięty w ciągu kilku minut przez zły humor, złość i irytację. Tymczasem w czasie relaksu praktycznie nie zużywamy prany. Tylko niewielka ilość wykorzystywana jest na podtrzymanie podstawowych procesów metabolicznych, zaś całą resztę możemy zachować. Stan pełnego relaksu dotyczy zawsze trzech poziomów: fizycznego, umysłowego i duchowego.
Właściwa dietaDostarcza organizmowi "paliwa". Dieta jogiczna jest całkowicie wegetariańska, opiera się na świeżych, naturalnych i prostych produktach, które są lekkostrawne i łatwo przyswajalne. W naturze istnieje cykl zwany "łańcuchem pokarmowym". Słońce jest źródłem energii dla wszelkich żywych organizmów na naszej planecie. Wegetarianie spożywają produkty pochodzące ze szczytu tej drabiny, gdyż jedzą rośliny czerpiące substancje odżywcze wprost ze słońca.
Aby dieta była prawidłowa należy zapoznać się z pewnymi konkretnymi informacjami z zakresu dietetyki. Substancje niezbędne do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu dzielą się na pięć grup: białka, węglowodany, substancje mineralne, tłuszcze i witaminy. Wszystkie one powinny się znaleźć w prawidłowo skomponowanym posiłku. Spożywanie pokarmów nieprzetworzonych, świeżych, najlepiej organicznych, nieskażonych środkami chemicznymi i pestycydami dostarcza organizmowi wszystkich niezbędnych substancji odżywczych. Produkty przetworzone, rafinowane i zbyt długo gotowane są bezwartościowe.
Trzeba zawsze pamiętać, że w jodze podejście do odżywiania zamyka się w słowach: jemy, aby żyć, a nie żyjemy po to, aby jeść. Jogini, wybierając określoną dietę, kierują się zarówno wiedzą na temat wartości odżywczych poszczególnych produktów, jak i wewnętrzną intuicją i doświadczeniem. Pozwala to na dokładne określenie, które produkty należy spożywać w minimalnych ilościach dla uzyskania jak najlepszych efektów zdrowotnych przy jak najmniejszych szkodach środowiska oraz jak najmniejszych cierpieniach innych stworzeń. Ktoś, kto jest świadom jedności wszechświata, głodu innych, cierpień zwierząt, stanu środowiska, myśląc o swoim sposobie odżywiania bierze to wszystko pod uwagę. Świadome jedzenie jest przyjmowaniem odpowiedzialności za naszą wspólną planetę.
Ważnym elementem jogicznego sposobu odżywiania jest również post. Post i wypoczynek to dwie najlepsze recepty, jakie Natura dała człowiekowi na wszelkie dolegliwości - od gorączki począwszy - na złamaniach kończąc. Post, na równi z modlitwą, zalecają wszystkie religie jako sposób na oczyszczenie, poprawienie samodyscypliny i samokontroli.
Pozytywne myślenie (głęboka filozofia) i medytacjaPozwala rozwinąć szeroko pojętą samokontrolę, a także oczyścić umysł. Stałość i koncentracja umysłu pozwalają na przejęcie kontroli nad niższą naturą człowieka. W tym zakresie joga jest wyjątkowo praktycznym systemem. Jak zwykł mówić wielki mistrz jogi Swami Sivananda "Jedyną podstawą prawdy i trwałego zjednoczenia całej ludzkości jest religia serca. Religią serca jest miłość" i dodawał "Samadhi [stan nadświadomości] jest pełnym szczęścia zjednoczeniem z najwyższą Jaźnią. Prowadzi on do bezpośredniego, intuicyjnego poznania nieskończoności. Jest to wewnętrzne doświadczenie, którego nie jest w stanie opisać ani mowa ludzka ani pojąć umysł. Każdy sam musi doświadczyć tego stanu w czasie głębokiej medytacji. Zmysły, umysł, intelekt zamierają, a czas i przyczynowość przestają istnieć". (Osobom zainteresowanym technikami medytacji, polecamy książkę autorstwa Swamiego Vishnudevanandy Meditation and Mantras) .
Joga pokazuje życie proste i poddane samodyscyplinie, a jednocześnie pełne wzniosłych myśli. Praktyczne wykorzystanie owych pięciu punktów będących podstawą funkcjonowania całego organizmu składającego się z ciała, umysłu i duszy, daje wystarczająco dużo sił, aby zmierzyć się z tym złudnym światem. Kiedy ciało, umysł i dusza są zdrowe i harmonijnie współpracują, wtedy wyższa natura człowieka może zatriumfować nad instynktami. Trudności stają się kamieniami milowymi na drodze do sukcesu, życie jest szkołą rozwijającą charakter, a współczucie pozwala poznać boską, wszechogarniającą Jaźń. Praktykowanie pięciu punktów ukazuje problem zdrowia i choroby w zupełnie nowej perspektywie. Ten, kto potrafi uzdrowić swoje własne ciało i umysł, potrafi też zadbać o naszą planetę. Wszyscy mogą wypróbować te sprawdzone przez czas starożytne praktyki i filozofię, co przynosi zdrowie, szczęście i nieskończony spokój.
Yoga Acharya Europejskich Centrów Sivananda Yoga Vedanta
http://www.sivananda.org/ttceurope/polish/
http://www.sivananda.eu/
