Prawdziwe szczęście. Budda - nauczyciel prawdy. Wielcy nauczyciele, część II.
wtorek, 16 grudnia 2014
"Poproszono kiedyś Buddę, aby wyjaśnił, czym jest prawdziwe szczęście. W odpowiedzi wymienił różne działania, które powodują szczęście i są prawdziwym błogosławieństwem. Na koniec powiedział: Kiedy w obliczu zmiennych kolei losu umysł pozostaje nieporuszony, bez śladu smutku, czysty, zawsze z poczuciem bezpieczeństwa; to jest największe szczęście."
umysł pozostaje nieporuszony, bez śladu smutku, czysty, zawsze z poczuciem bezpieczeństwa; to jest największe szczęście"
- Sutta Nipata, II. 4,
Każdy z nas jest tylko jednym niezliczonych elementów wszechświata. Jeśli zaczynamy żyć w zgodzie z jego rytmem i rządzącym nim prawem, wkraczamy na ścieżkę szczęścia i harmonii, wiodącą do ostatecznego celu - wyzwolenia, nibbany. W jaki sposób jednak osiągnąć wolność od wszelkich uwarunkowań, którymi jesteśmy przepełnieni? Jak praktycznie wyjść z błędnego koła cierpienia? Budda wyjaśniał:
"W właściwego zrozumienia rodzi się właściwa myśl;z właściwych myśli rodzi się właściwa mowa;
z właściwej mowy rodzi się właściwe działanie;
z właściwego działania rodzi się właściwe źródło utrzymania;
z właściwego źródła utrzymania rodzi się właściwy wysiłek;
z właściwego wysiłku rodzi się właściwa uważność:
z właściwej uważności rodzi się właściwa koncentracja;
z właściwej koncentracji rodzi się właściwa mądrość;
z właściwej mądrości rodzi się właściwe wyzwolenie."
Czym jest wyzwolenie?
Doświadczenie nibbany było wielokrotnie objaśniane przez Buddę:
"Jest taka sfera doświadczenia, która wykracza poza cały obszar materii, poza cały obszar umysłu, która nie jest ani tym światem, ani innym, ani oboma naraz, nie jest ani księżycem, ani słońcem. Sfera, której nie nazwę ani powstawaniem, ani przemijaniem, ani trwaniem, ani umieraniem, ani odradzaniem się. Istnieje bez wsparcia, bez rozwoju, bez podstawy. To jest koniec cierpienia.
Istnieje niezrodzone, niepowstałe, niestworzone, nieuwarunkowane;Gdyby nie istniało niezrodzone, niepowstałe, niestworzone, nieuwarunkowane, nie można by uwolnić się od tego, co zrodzone, powstałe, stworzone, uwarunkowane.
Ale ponieważ istnieje niezrodzone, niepowstałe, niestworzone, nieuwarunkowane, można uwolnić się od tego co zrodzone, powstałe, stworzone, uwarunkowane.
Szlachetna prawda o ustaniu cierpienia musi być osobiście doświadczona."
Wchodząc w głąb siebie podczas medytacji, kiedy coraz bardziej wychodzimy poza powierzchowną rzeczywistość, możemy prawdziwie doświadczać rozpuszczania ciała i materii, stopniowo uwalniamy się pragnienia i niechęci - reakcji, które uniemożliwiają nam widzieć świat takim jakim jest, a nie takim jakim chcielibyśmy, aby był.
Ponieważ każda próba analizy czy interpretacji wyzwolenia bez osobistego wglądu nie wnosi żadnej nowej wartości, poprzestanę na krótkim opisie kluczowych wskazówek oświeconego.
Nie sposób dążyć do tzw. rozwoju nibbany, ponieważ nie podlega ona rozwojowi - ona po prostu jest. Możemy jednak dążyć do rozwoju cechy, która niewątpliwie nas do niej doprowadzi - spokój i równowagi umysłu.
"W każdym momencie, w którym obserwujemy rzeczywistość bez reagowania, zagłębiamy się w ostateczną prawdę. Najwyższą jakością umysłu jest spokój i równowaga oparta na pełnej świadomości rzeczywistości." -
Tylko ze spokojnym i zrównoważonym umysłem jesteśmy w stanie sprostać zmiennym kolejom losu w poczuciu bezpieczeństwa. Mając świadomość, że wszystko jest zmienne zaczynamy dostrzegać bezskuteczność reagowania niechęcią lub pragnieniem na coś co i tak za moment przeminie. Kiedy w każdej sytuacji - przyjemnej lub nieprzyjemnej, chcianej lub niechcianej nie mamy w sobie lęku - to prawdziwa oaza wewnętrznej harmonii.
Bądź panem samego siebie
Zrozumienie zjawiska nietrwałości nie tylko na poziomie intelektualnym, ale przede wszystkim fizycznym - w obrębie swojego ciała, to pierwszy krok w sukcesywnym zgłębianiu własnego mikrokosmosu i wyjścia poza łańcuch uwarunkowań. Dzięki Vipassanie możemy osiągnąć ten stan 'tu i teraz'.
"Ten prawdziwy spokój nie jest negatywnym, biernym trzymaniem się z dala od wszystkiego. Nie jest ślepą uległością ani apatią wynikającą z chęci ucieczki przed problemami życia i chęcią schowania głowy w piasek. Prawdziwa równowaga umysłu wynika raczej z całkowitej świadomości wszystkich poziomów rzeczywistości.
Brak pragnień i niechęci nie oznacza bezwzględnej obojętności, z którą cieszmy się swoim wyzwoleniem, nie poświęcając ani jednej myśli cierpieniom innych.
Kiedy umysł uwolni się od nawyku ślepego reagowania, może po raz pierwszy podjąć działania pozytywne, które są twórcze, produktywne i korzystne dla danej osoby oraz dla wszystkich innych.
(…) Jest to jakość dynamiczna, ekspresja czystego umysłu.
(…) zachowując umysł wolny od napięcia, możemy wieść o wiele bardziej radosne i twórcze życie." - W. Hart.
Wszyscy dążymy do szczęścia. Kiedy swoje poszukiwania koncentrujemy na zewnątrz - na obiektach (ludziach, rzeczach, przyjemnościach itp.) prędzej czy później uświadamiamy sobie, że powierzchowne satysfakcje nigdy nie sprostają naszym oczekiwaniom, a nasze pragnienia nasilają się jedynie z każdą kolejną przyjemnością. Jedyną drogą wyjścia z tego mroku jest podążanie ścieżką świadomości ukierunkowanej do wewnątrz. Dopiero kiedy sami staniemy się spokojni i szczęśliwi możemy prawdziwie dzielić się swoją radością z innymi, aby również mogli doświadczyć tego dobra i znaleźli sposób na wyjście z cierpienia.
Oby wszystkie istoty były szczęśliwe!
