Kathakali
Kathakali - taniec pochodzi z południowej Indii - Kerali. Kathakali ma ponad 400 letnią tradycję, a nauka tej techniki trwa kilkanaście lat. Jego nazwa pochodzi od słów katha - historia i kali- gra.
Spektakle przedstawiają historie bogów i herosów zaczerpnięte z hinduskich eposów: Mahabharaty i Ramajany. Gesty kathakali noszą nazwę mudra. Na ten swoisty język migowy składają się 24 gesty, traktowane jak sylaby. Wraz z ruchami brwi, wytrzeszczaniem oczu, charakteryzacją i krokami tworzą odrębny, fascynujący język indyjskiego teatru tańca.
W tym teatrze tańca występują tylko mężczyźni. Od kandydatów wymaga się przede wszystkim ogólnej sprawności fizycznej, prawidłowej postawy, poczucia rytmu oraz .... dużych, ładnych oczu
Tancerz kathakali jest najpiękniejszym z mężczyzn. Ponieważ jego ciało jest duszą. Jego jedynym narzędziem. Odkąd ukończył trzy lata, jego ciało było ociosywane, heblowane i wygładzane, całe zaprzęgnięte do dzieła opowiadania historii. Ma w sobie magię, ten mężczyzna okryty malowaną maską i wirującymi spódnicami.
"Bóg rzeczy małych" , Arundathi Roy.
Charakterystyczne są bogate kostiumy i tworzące "maskę" grube warstwy szminki. Sztuka makijażu rządzi się swoimi prawami - wykonuje ją sam aktor oraz wyszkolony w tej dziedzinie charakteryzator. Najpierw za pomocą żyłek z liści palmy kokosowej powstaje zarys charakteryzacji, następnie wypełnia się go naturalnymi barwnikami wymieszanymi z żywicą, olejem kokosowym i pastą ryżową. Barwnik ma działanie tonizujące i chroni przed nadwerężeniem mięśni podczas gry.
Szkoły kathakali nie narzekają na brak kandydatów, gotowych związać życie z kapryśnym, niedochodowym zawodem. Dawniej uczniowie trafiali pod opiekę mistrza, który przekazywał im nie tylko swoją spuściznę artystyczną, lecz również cały światopogląd i sposób życia. Obecnie tradycyjny system ustąpił miejsca studiom i szkołom teatralnym, w których po prostu zatrudnia się nauczycieli i przyjmuje uczniów. Więzi między dwiema stronami stały się znacznie słabsze. Uczniowie mieszkają w skromnie urządzonych pokojach, których jedynym wyposażeniem bywają maty rozłożone na podłodze i przepastne żelazne kufry. Wyczerpujące treningi rozpoczynają się już o świcie. Mozolnie rzeźbione ciało koi codziennie specjalny masaż olejkiem sezamowym. Zapewnia on uczniom i aktorom kathakali elastyczność ciała i chroni przed kontuzjami. Masaż wykonuje mistrz, ugniatając stopami ciała podopiecznych. Ostatnim etapem zajęć są ćwiczenia rozluźniające ciało oraz kąpiel. Dawniej odbywała się w rzece, teraz naturę zastępuje zwykła ... pompa.
Obejmujący ćwiczenia wszystkich partii ciała trening nie pomija gałek ocznych, policzków i warg. Adepci kathakali muszą opanować dziesiątki ćwiczeń niezbędnych do sprawnego posługiwania się ekspresją własnej twarzy. Po latach ćwiczeń, gałki oczu wydają się wyzwolone z anatomicznych ograniczeń - w niewykonalnym dla zwykłego śmiertelnika tempie krążą od lewego do prawego kącika oka, po skosie i zygzakiem. To właśnie sprawia, iż oczy tancerza nabierają niebywałej sprawności. Według zasad kathakali, oko aktora ma za zadanie podążać za ruchem jego ręki. I tak się dzieje nawet podczas gwałtownych scen walki! Końcowy etap edukacji adeptów kathakali przewiduje specjalizację w graniu ról, które najbardziej odpowiadają ich warunkom fizycznym. I tak delikatni, o łagodnej urodzie młodzieńcy przypisywani są do repertuaru ról kobiecych, podczas gdy ich postawni, silni koledzy wybierają role królów, wojowników lub demonów
Najbardziej charakterystyczną postacią jest Bhima w gniewnym transie. Jego makijaż wyróżnia się czarnymi i czerwonymi elementami wplecionymi w papierowe części. W klasycznym makijażu kathakali dominuje zieleń, w obliczu Bhimy zaś przeważają żółty i czerwony, które obrazują złość Bhimy natchnionego przez Krisznę do pokonania demona. Postać, która nosi czerwono-czarny makijaż nazywa się Dussassana i reprezentuje charaktery demoniczne. Jego twarz ozdabiają powiększone elementy, a nos zwieńczony białym punktem wskazuje szlachetne pochodzenie.
BibliografiaPraca zbiorowa: Mały słownik klasycznej myśli indyjskiej. Semper, Warszawa, 1992
Georg Feuerstein Joga Encyklopedia, Brama -Książnica włóczęgów i uczonych, Poznań 2004
Georg Feuerstein Na początku była liczba Limbus, Bydgoszcz 1995
Wikipedia - portal internetowy
http://taniecindyjski.wordpress.com/2008/05/31/jak-ogladac-bharatanatyam-i-przezyc/
http://www.twierdzapoznan.pl/index.php?word=Bharatanatiam
http://www.bollywoodmovies.pl/viewtopic.php?p=3184
http://pejzaze.onet.pl/43866,g,1,27,,indie_kathakali,galeria.html
http://saigon.blox.pl/2006/02/Taniec-bogow-kathakali-czesc-II.html