Trimurti

Kiedy mówimy o hinduizmie, mamy na myśli albo panteon niezliczonych, wieloramiennych bóstw albo jedyny Absolut mistyków, brahman. A jednak hinduizm także ma quasi-trójcę, na co wskazuje sanskryckie słowo trimurti. Pojęcie to składa się z tri oznaczającego "trzy" oraz murti oznaczającego "kształt".
Trimurti jest pojęciem metafizycznym. W ikonografii uosabia je obraz połączonych w jedno trzech wielkich bóstw ludowego hinduizmu, mianowicie Brahmy (Stwórcy), Wisznu (Obrońcy) i Sziwy (Niszczyciela). Artyści przedstawiali to trójkształtne bóstwo jako jedno ciało o trzech głowach. Brahma jest pośrodku, Wisznu po lewej, a Sziwa po prawej stronie.
Wyobrażenie trójkształtnego bóstwa pojawiło się po raz pierwszy w Mahabharacie, jednym z dwóch narodowych eposów Indii.
Trimurti wydaje się być próbą połączenia trzech głównych religijnych "wyznań" w łonie hinduizmu: wisznuizmu (skupionego wokół kultu Wisznu), sziwaizmu (obracającego się wokół kultu Sziwy) i nie sektowego braminizmu. Brahma, który był najbardziej abstrakcyjny spośród trzech bóstw, zyskał niewielu wyznawców. Podobnie jak i hinduistyczna triada — wytwór teologicznej spekulacji — nigdy nie stała się obiektem popularnego kultu, mimo że jest powszechnie znanym symbolem hinduizmu.
Każda z postaci ma określoną rolę do spełnienia w cyklu życia wszechświata: Brahma go stwarza, Wisznu utrzymuje, a Śiwa unicestwia.
Określenie "trimurti" stosuje się czasami w odniesieniu do trójgłowych wizerunków Sziwy, takich jak słynna kamienna rzeźba Sziwy Maheszwary w jaskini na wyspie Elephanta, w pobliżu Bombaju.