Cztery stadia życia w hinduizmie

W hinduizmie życie postrzega się jako szkolną naukę. Przychodzimy na ten świat, aby wyuczyć się pewnych lekcji, dzięki czemu możemy dojrzeć do momentu, w którym odkryjemy nasze duchowe przeznaczenie. Życie jest sekwencją stadiów rozwojowych.
Od czasu Upaniszad źródła hinduskie mówią o czterech stadiach życia zwanych szramami. Stadium pierwsze, czyli do 21 roku życia to stadium uczenia się, czyli dosłownie brahmaczarja.
Młodego człowieka wprowadza się w system wartości hinduizmu, oparty na wiedzy i mądrości objawionej przez mędrców i wizjonerów. To okres nauki i niewinności. W tym czasie wskazana była seksualna wstrzemięźliwość, aby móc przyswoić sobie wyższą wiedzę.
Drugie stadium życia, trwające od 22 do 42 roku życia nazwano garhasthja. Jest to etap, kiedy mężczyzna staje się głową rodziny, żeni się, płodzi dzieci, zarabia na życie. Ma obowiązek być użytecznym członkiem społeczeństwa.
Trzecie stadium rozpoczyna się w 43, trwa do 84 roku życia. Dzieci stają się dorosłe, włosy zaczynają siwieć - jak mówią święte teksty.
To okres, kiedy mężczyzna powinien wycofać się ze świata i stać się pustelnikiem, leśnikiem (wanaprasthja)
Mieszkający w lesie pustelnik miał kultywować samotność i wznowić studia nad świętymi tekstami. Człowiek żonaty wchodził w to stadium zwykle z żoną. Mógł mieć uczniów, którym przekazywał mądrość, a którzy pomagali mu w trudach codziennego życia. Był to czas intensywnych studiów, kontemplacji i rozluźniania więzi z życiem.
Czwarte stadium - sannjasa to czas całkowitego wycofania się z życia. Pustelnik dobrowolnie rezygnuje z najdrobniejszych życiowych i religijnych obowiązków na rzecz życia wędrownego żebraka (sannjasin). Nie ma już żadnych społecznych zobowiązań. To stadium zaczyna się w 85 roku życia.

Przytoczone stadia nie zawsze były doświadczeniem wszystkich mężczyzn. Nierzadko stadium głowy rodziny było pomijane, co zależało od powołania i wyboru.

Cztery stadia hinduskiego mężczyzny przepięknie opisał Herman Hesse w książce Siddartha.