Pozycje relaksowe
Słowo "relax" znaczy odprężyć, zwolnić, rozluźnić, osłabić. Według innej definicji relax to spowodowanie lub ułatwienie stanu rozluźnienia, obwiśnięcia, zwiotczenia, uspokojenia, osłabienia i zwolnienia.
Potrzebę odprężenia i uwolnienia od stanów nadmiernego napięcia psychofizycznego człowiek odczuwał od najdawniejszych czasów. Świadczą o tym znane z historii kultury i cywilizacji różne sposoby odcinania się od przykrych doznań i przeżyć. Taniec, zioła, odosobnienie to niektóre techniki, które stosował człowiek od najdawniejszych czasów.
Wraz z rozwojem cywilizacji, oddaleniem się od natury poziom stresu, niepokoju wzrósł, szczególnie u ludzi Zachodu. Dla ich potrzeb podejmowano dużo prób opracowania ćwiczeń relaksacyjnych.
Jednym z najwybitniejszych badaczy stanu relaksacji był niemiecki psychiatra J. Schulz. Podkreślał, że stan głębokiego zrelaksowania osiąga się poprzez racjonalne i powtarzające się ćwiczenia.
Praktyka jogi, w której wykonuje się poszczególne ćwiczenia, spokojnie oddychając wydaje się być idealnym środkiem relaksacyjnym.
W praktyce jogi każda, bez wyjątku sesja kończy się relaksem. Świadome rozluźnienie ciała po wykonywaniu asan jest bardzo efektywnym relaksem. Zrelaksowane i wyciszone ciało pozwala na głębszą koncentrację i skierowanie świadomości do wnętrza, gdzie bije źródło naszej wewnętrznej harmonii.
Pozycje relaksowe (viśranta karaka) to:
Supta virasana
Supta Baddha Konasana
Salamba Purvottanasana
Salamba Sarvangasana
Setubandha Sarvangasana
Viparita Karani
Śavasana
Pozycje relaksowe pomagają w szybkim czasie głęboko wypocząć fizycznie i psychicznie, zregenerować siły, uspokoić. Pomagają w tym rozluźnione mięśnie.
Pozycje te odprężają i wyciszają dając odpoczynek całemu organizmowi. Jednocześnie uczą pogłębionej samoobserwacji, tak ważnej m.in. dla ćwiczeń oddechowych (pranajamy).
Leżenie na wznak na ziemi, jak nieboszczyk to śavasana. Usuwa zmęczenie i przynosi spokój umysłu.
W tej pozycji rozluźniają się wszystkie części ciała, skóra, mięśnie, nerwy. Energia, która zwykle wypływa z ciała, zostaje zwrócona i płynie do wewnątrz. Jest zachowywana , a nie rozpraszana.
Pozycja działa odświeżająco, koi nerwy i wycisza umysł.
Sposób wykonania: zadbaj, abyś leżał wygodnie, na czymś płaskim. Podczas opuszczania kręgosłupa na podłogę, uczyń go wypukłym, tak, aby kręgi zbliżały się do podłogi jeden za drugim. Boki tułowia powinny rozszerzać się na zewnątrz.
Trzymaj klatkę piersiową rozluźnioną.
Opuszczaj do ziemi podstawę tyłu czaszki. Nie napinaj szyi i gardła.
Zamknij oczy. Kiedy rozluźnisz dolną szczękę, Twoje uszy i bębenki uszne będą rozluźnione. Rozszerz łopatki na boki, ale trzymaj barki z dala od szyi, tak, aby leżały płasko na podłodze. Połóż dłonie na podłodze, środkami dłoni do sufitu, trzymaj palce rąk rozluźnione.
Rozluźniaj skórę na udach, pośladkach, bokach tułowia, rękach, wargach, policzkach, czole. Rozluźniaj wszystkie mięśnie. Spraw, aby skóra była miękka na całym ciele.
Nie oddychaj głęboko. Oddech powinien być subtelny, gładki i cichy.
Skieruj mózg, oczy w kierunku ośrodka serca.
Oddaj siebie, swoje ciało, umysł Matce Ziemi, tak, aby stać się osobą spokojną i pasywną.
To jest całkowity relaks.
Pozostań w tej pozycji 10-15 minut.
(na podstawie Gita S.Iyengar Joga doskonała dla kobiet)
Patanjali napisał trzy dzieła. O gramatyce (Mahabhyasya), o medycynie (Patańdżalatantra) oraz o jodze (Jogasutry)Zwykle przyjmuje się, że Jogasutry powstały w II wieku przed erą chrześcijańską, jednak poszczególne części znane były już dużo wcześniej, a niektóre fragmenty cytowane są w źródłach o prawie 2 tysiące lat starszych.
Na Joga sutry składa się 196 aforyzmów, które obejmują wszystkie aspekty życia Dzieło jest podzielone na cztery rozdziały (pada), które są kolejno zatytułowane:
1. samadhi pada ( o kontemplacji)
2. sadhana pada (o praktyce)
3. wibhuti pada ( o zdolnościach i mocach)
4. kaivalja pada ( o wolności i wyzwoleniu)
Cztery rozdziały odpowiadają podziałowi na cztery kasty, cztery stadia życia, cztery cele życia. Ostatecznym efektem postępowania ścieżką wskazaną w Jogasutrach jest doświadczenie bez wysiłkowego, niepodzielnego stanu widza.
Język Jogasutr jest bardzo trudny, każde słowo w poszczególnej sutrze jest zwięzłe i precyzyjne. Nie mniej pisane były w sanskrycie, który nie jest łatwym językiem do tłumaczenia. Często w terminologii europejskiej nie ma odpowiedników słownych dla teorii zamieszczonych w traktacie.
Dlatego też jest wiele interpretacji Jogasutr.Jedyne polskie (oficjalnie wydane) tłumaczenie jest autorstwa Leona Cyborana "Klasyczna joga indyjska"
Niewiele wiemy o Patanjalim, autorze Jogasutr. Nie wiadomo, kiedy żył (czy w II, III czy V wieku przed Chrystusem), kiedy napisał swój słynny traktat.
Legenda głosi, że pewnego razu Wisznu, spoczywający na Adiśeszy, władcy wężów, który służył mu za łoże, oglądał taniec Sziwy. Był zachwycony tym tańcem, zaczął tańczyć wraz z Sziwą. Jego ciało na skutek wibracji tanecznych stało się bardzo ciężkie, tak, że Adiśesza, na którym leżał Wisznu nie mógł złapać tchu, czuł się przyduszany.Kiedy taniec się zakończył, ciało Wisznu stało się ponownie lekkie. Adiśesza był zdziwiony tą zmianą, zapytał Wisznu o jej przyczynę.
Kiedy Wisznu wyjaśnił, że wibracja tańca uczyniła jego ciało ciężkim, Adiśesza zapragnął nauczyć się tańca, aby móc nim zachwycać innych.
Wisznu powiedział, że niedługo Sziwa obdarzy Wisznu łaską napisania komentarza do gramatyki, a później będzie mógł się poświęcić doskonaleniu w sztuce tańca.
Adiśeszę to proroctwo bardzo ucieszyło.
Zastanawiał się, kto mógłby być jego matką na ziemi. Podczas medytacji zobaczył boginkę imieniem Gonika, która modliła się o odpowiedniego syna, któremu mogłaby przekazać to, czego się nauczyła. Pomyślał, że ona byłaby dobrą matką. Czekał na odpowiednią chwile, aby stać się jej synem.
Gonika miała świadomość, że już niedługo jej pozostało życia, często więc modlił się o syna.
Patrząc na Słonce (żywego świadka Boga na ziemi) napełniła dłonie wodą i błagała o spełnienie swojego pragnienia. W chwili, gdy chciała ofiarować wodę, otworzyła oczy i popatrzyła na dłonie. Ku swojemu zdziwieniu spostrzegła w nich poruszającego się malutkiego węża, który w końcu przyjął ludzką postać. Ten mały chłopczyk pokłonił się przed Goniką i poprosił ją o zaakceptowanie jako syna.
Ona z radością wyraziła zgodę i nazwała go Patańdżali.
Pata znaczy "spadający" lub "opadły lub "ten, który zstąpił", anjali - "ofiara" i " dłonie złożone do modlitwy". Od modlitwy Goniki, która miała złożone dłonie do modlitwy pochodzi imię Patanjalego.
Patanjali, wcielenie Adiśeszy, tego, na którym spoczywa Wisznu, stał się uznanym autorem traktatów o gramatyce, ajurwedzie, Jogasutr.
Dzieła pokazują, że jogini powinni dążyć do czystości mowy, doskonałości ciała i dojrzałości umysłu.
Przed zajęciami jogi w niektórych szkołach śpiewa się hymn do Patanjalego w hołdzie dla tego twórcy jogi.
Jogena czittasja padena waczam
Malam siarirasja cza waidjakena
Jopa karot tam prawaram muninam
Patańdżalim prańdźalir anato smi
Abahu - puruszakaram
Sankha - czakrasi - dharinam
Sahasra - sirasam - svetam
Pranamami Patańdżalim Słowa te oznaczają:
Oddaję pokłon najszlachetniejszemu z mędrców Patanjalemu, który wskazał drogę do spokoju umysłu w swym dziele o jodze, do jasności mowy w dziele o gramatyce i do czystości ciała w dziele o medycynie. Oddaję cześć Patanjali, którego górna część ciała ma kształt człowieka, który dzierży konchę, zaś jego głowę otacza tysiącgłowa kobra. Posąg Patanjalego ma następująca symbolikę:
Jest to pół wąż, pół człowiek. Ludzka forma oznacza indywidualność człowieka. To, że jest on obdarzony inteligencją, która pozwala mu osiągnąć cel poprzez własne wysiłki.
Forma węża jest nawiązaniem do tego, że Patanjali jest wcieleniem władcy wężów, a także symbolizuje ruch i ciągłość praktyki, której nie można osiągnąć przed zakończeniem celu.
Trzy i pół spirali poniżej pępka symbolizują:
- dźwięk AUM - mistyczny symbol Boga. Każda spirala to jedna litera. Pół spirali to półksiężyc z kropką.
- trzy guny (jakości umysłu) : sattva, rajasi i tamas. Pół spirali - stan poza nimi.
- to, że jest mistrzem jogi, gramatyki i Ajurvedy. Pół spirali - osiągnięcie stanu kaivalyi (jedności, wyzwolenia).
Koncha w lewej ręce symbolizuje stan uważności i gotowości, aby stawić czoła przeszkodom pojawiającym się na ścieżce jogi. Jest również symbolem jnany - mądrości.
Dysk (cakra) w prawej ręce to symbol opieki. Przezwyciężenie niewiedzy poprzez najwyższe wysiłki.
Miecz trzymany poniżej pasa oznacza odcięcie ego, dumy i odczuwania "ja", co jest główną przeszkodą przesłaniającą istotę prawdziwego bytu. Jest to miecz wiedzy (jnana), przezwyciężający niewiedzę (ajnana).
Kaptur nad głową jest oznaką ochrony ze strony Adiśesy, władcy wężów. Praktykujący nieustannie pozostaje pod jego opieką, pod warunkiem, że poddaje się Najwyższemu, co jest symbolizowane przez złożone ręce w geście namaskara.
Tysiącgłowa kobra (Sahara sirasam śvetam) oznacza, że Patanjali prowadzi nas na tysiąc sposobów, pokazując nam liczne metody, praktyki i techniki, aby odkryć Duszę wewnątrz nas.
Patandżali jest najbardziej znany jako autor Jogasutr. Asana w dosłownym tłumaczeniu znaczy pozycja siedząca.
Termin ten bywał też używany na określenie kobierca trawy,
dobrze wygarbowanej skóry zwierzęcej, a także kwadratowej połaci materiału lub maty używanych do wygodnego siedzenia na ziemi.
W Jogasutrach Patandżalego słowo asana nabrała filozoficznego wymiaru, nawiązującego do praktyki jogi. Według Patandżalego sthira sukham asanam, czyli asana jest doskonałą stabilnością ciała, zrównoważeniem rozumu i szczęśliwością ducha.
Guruji Iyengar podał następującą definicję asany: " Asana jest to proces przyjmowania pozycji i zatrzymywania się w niej, w którym poprzez zrównoważenie inwolucyjnego ruchu świadomość uzyskuje stan spokoju"
Zatrzymywanie się w pozycji oznacza refleksję nad nią. Pozycja zostaje ponownie przemyślana i poprawiona tak, że rozmaite kończyny i części ciała umieszczane są na swych miejscach w odpowiednim porządku, co przynosi im odczucie odpoczynku i lekkości, zaś świadomość doświadcza wówczas spokoju i wyciszenia przenikającego całe ciało - kości, stawy, mięśnie, ścięgna i komórki ("Drzewo jogi"). Jako kombinacja wchodzenia w pozycję i trwania w niej, wykonywanie asany jawi się jako proces o strukturze zbudowanej na powtórzeniach. Ćwiczący wciąż wraca do przyjętej pozycji, by wciąż na nowo dopasowywać ją i poprawiać, zaś ta poprawiona już pozycja jest punktem wyjścia do kolejnych dopasowań.
Asana będąc wchodzeniem w pozycję i trwaniem w niej jest rodzajem bycia w równowadze
Być w równowadze oznacza zawierać w sobie zintegrowane przeciwieństwa. W każdej z pozycji współistnieją dwie podstawowe, przeciwstawne sobie tendencje zwane ewolucją i inwolucją Ewolucja to ruch od wnętrza na zewnątrz, inwolucja - ruch odwrotny. Te poruszenia powinny być w równowadze, która daje spokój i wyciszenie.
Natomiast Gita prezentuje bardziej filozoficzne rozumienie asany, czyli jako utrzymywanie ciała w określonej pozycji z myślą o Bogu, który jest wewnątrz nas. W asanie trzeba stać pewnie. Opanowanie asany przychodzi wtedy, gdy znika wysiłek i pojawia się stabilność, która daje błogość. W tym stanie asana nie jest wykonywana przez ciało fizyczne czy fizjologiczne lecz przez wewnętrzną jaźń. Zostaje osiągnięta jedność ciała, umysłu i duszy.
Niezależnie od definicji w szkole Iyengara w praktyce wykonywania asan potrzebna jest dyscyplina i skupienie, aby penetrować jej głębię w najodleglejszych częściach ciała. Należy angażować komórki, włókna, stawy i mięśnie do współpracy z umysłem. Prawidłowe wykonanie asany uwalnia od par przeciwieństw: rozkoszy i bólu, kurczenia i rozciągania, ciepła i zimna.
Asany działają psychofizjologicznie, a nie tylko zewnętrznie jak ćwiczenia fizyczne. Rozwijają świadomość wewnętrzną i stabilizują umysł. Joga jest praktyką ciała, umysłu i duszy. W ćwiczeniach fizycznych ruchy mogą być wykonywane z precyzją, podczas gdy w jodze, wraz z precyzją praktykowana jest głębsza uważność, która przynosi równowagę ciała i umysłu.
Rozwijają mięśnie, usuwają sztywności, dzięki czemu ruchy stają się swobodne. Zajmują się jednak bardziej ciałem fizjologicznym i organami wewnętrznymi niż ciałem fizycznym. Wzmacniają i ożywiają narządy wewnętrzne takie jak wątroba, śledziona, płuca, jelita, nerki. Każda asana jest ćwiczeniem organicznym, które usuwa toksyny.
Asany można podzielić na kilka grup, z których każda ma nieco inne działanie.
Pozycje stojące: dające dużo wigoru, odświeżają ciało i umysł, usuwając napięcia i ból. Stymulują trawienie, regulują funkcje nerek poprawiają krążenie i oddech, uczą też zasad właściwego ruchu.
Pozycje odwrócone: odnawiają cały organizm, odciążając nogi pozbawiają je napięć, przez odwrócenie organów uaktywniają części ociężałe, poprawiają krążenie i tonizują system gruczołów dokrewnych., wzmacniają system nerwowy i emocjonalny.
Skłony do przodu i siady: usuwają zmęczenie, odświeżają mózg i łagodzą napięcia nerwowe, regulują ciśnienie krwi , pomagają w bezsenności.
Wygięcia do tyłu: są odmładzające, dodają energii i zwalczają depresję, otwierają klatkę piersiową i uelastyczniają kręgosłup, wzmacniają ramiona i barki a umysł i ciało stają się czujne.
Skręty: są bardzo efektywne w usuwaniu bólów pleców i głowy i sztywności karku i barków. Gdy tułów jest skręcany nerki i organy brzucha są ćwiczone , co poprawia trawienie. Kręgosłup staje się elastyczny a biodra poruszają łatwiej..
Pozycje relaksowe - pomagają w szybkim czasie głęboko wypocząć fizycznie i psychicznie oraz zregenerować swoje siły, wyciszyć się i uspokoić. Ahimsa - niekrzywdzenie, nieszkodzenie, niezabijanie, czy też niestosowanie przemocy.
Zasada moralna, która nakazuje nie wyrządzania krzywdy słowem, myślą, uczynkiem żadnym istotom żywym.
W imię tej zasady nie wystarczy należy zaniechać gwałtu i agresji - trzeba to jeszcze zrobić z miłości do wszystkiego, co żyje, zdawać sobie sprawę z tego, że nasze życie jest nierozerwalnie związane z życiem innych ludzi i dlatego starać się z całych sił pomagać innym. Zwolennik ahimsy jest surowy wobec własnych wad, ale tolerancyjny wobec wad innych.
Ahima dotyczy również praktyki asan. Osoba praktykująca powinna uwzględniać ograniczenia i możliwości swojego ciała. Nie wolno wykonywać na siłę ruchu, gdyż grozi to urazem, czyli skrzywdzeniem siebie. Z drugiej strony kierując się lenistwem, bądź ulegając słabościom ducha, nie wykonując pełni możliwości ruchu, również jest się w sprzeczności z ahimsą, gdyż zaniedbywanie ciała, uniemożliwianie wydobycia jego pełnego potencjału jest też przemocą, tyranią naszych złych nawyków i charakterów. W asanie trzeba pracować tak, aby zrównoważyć przemoc i brak przemocy.
Podobnie jest, gdy zbyt zajęci jesteśmy ciałem fizycznym, a zaniedbujemy rozwój intelektualny czy duchowy.
Doktryna ta została współcześnie upowszechniona przez Mahatmę Gandhiego, który wykorzystał ją w procesie pokojowego zdobywania niepodległości przez Indie.Nadał jej interpretację walki bez stosowania przemocy - non viloence.
Niyamy - zasady, które powinien przestrzegać jogin w stosunku do siebie. Niyamy afirmują pozytywne postawy i działania. Dzięki tym zasadom wiemy, co należy robić, a czego nie.
Te pięć nijam odpowiada pięciu powłokom człowieka (ciało anatomiczne, fizjologiczne, mentalne, intelektualne, duchowe) i pięciu elementom natury (ziemi, wody, ognia, powietrza, eteru).
Przestrzeganie niyamy rozwija życzliwość, współczucie oraz zdystansowanie. Jest dodatkową pomocą w oczyszczaniu ciała, umysłu i rozumu.
Patańdżali podaje pięć zasad, pozostałe pochodzą z innych tekstów.
1) Śaucza - czystość. Dotyczy nie tylko czystości zewnętrznej typu kąpiel, wykonywanie asan (pobudzają ciało i usuwają niego toksyny) i pranayamy (czyści i wentyluje płuca), ale i wewnętrznej. Za czystość wewnętrzną uważa się wolność od negatywnych emocji, myśli.
2) Santosa - zadowolenie i spokój, które są stanem umysłu. Santosa jest pogodzeniem się z tym, co przynosi los, jest zadowoleniem i spokojem umysłu. To głębokie przeświadczenie, że do prawdziwego szczęścia potrzeba nam naprawdę niewiele i że to, co najważniejsze jest nam dane za darmo - Ziemia, Słońce, powietrze, miłość, przyjaźń. Zasada sanotosy to docenianie tego, co osiągnęliśmy, co posiadamy, związana z nimi radość, a jednocześnie dystans do wszelkich strat i nieoczekiwanych sukcesów - nie wpadanie ani w przesadną euforię, ani w czarną rozpacz, ale pogodny spokój.
3)Tapas - surowość, gorliwy wysiłek, aby opanować pragnienia zmysłowe bez względu na przeciwności. Prowadzi do czystości w myślach, słowach, i uczynkach. Cały proces kształtowania charakteru można nazwać praktyką tapasu. Jest to praca bez jakiejkolwiek egoistycznej pobudki.
Tapas może dotyczyć ciała - kayika, mowy - vacika lub umysłu manasika
4) Swadhjaja - studiowanie świętych ksiąg i własnej jaźni. Jest to skoncentrowanie wszystkich sił ciała, umysłu i intelektu do osiągnięcia szczytów duchowych możliwości. Przez svadhjaję rozumiemy również edukację samego siebie, rozwój, zmiana poglądów, wiedza.
5) Iśwara-pranidhana - poddanie jaźni Bogu, nieangażowanie się w doczesność. To Bóg wie, co jest dla nas dobre, tak więc "niech się dzieje wola Twoja". Umysł, intelekt i wola poddawane są Bogu.
Pozostałe zasady:
Astikya- przekonanie o istnieniu Boga i słuszności św. pism.
Danam- miłosierdzie- zdobywanie dóbr legalnymi sposobami i rozdzielanie ich pomiędzy potrzebujących.
-Siddhanta-vakya-śravanam- posłuszeństwo ustanowionym doktrynom.
-Hri- skromność i pokora przy wykonywaniu dobrych uczynków.
-Mati- wiara w wiedzę pochodzącą z Ved
-Japa- recytacja mantr- powtarzanie mantry ma na celu skupienie uwagi na jednej myśli, prowadzi to do jednopunktowej koncentracji.
-Vrata- obrzędy religijne - odprawianie ich.
Yamy -zasady moralne
Są to zasady postępowania w stosunku do innych, czyli dyscyplina społeczna. Wskazują, czego powinniśmy unikać, aby nie przynieść szkody sobie i innym.Yamy nazywane są korzeniem jogi. Pozwalają utrzymać w równowadze 5 organów działania- ręce, nogi, usta, narządy rozrodcze i narządy wydalnicze. Jeśli poprzez ćwiczenia zostaną one opanowane - człowiek nie będzie zdolny do niewłaściwego czy złego postępowania.
Zasady yamy dzielą się na pięć elementów:
Ahimsa - nie wyrządzanie krzywdy słowem, myślą i uczynkiem (
Satya - szczerość, prawdomówność i uczciwość
Asteya powstrzymanie się od kradzieży lub sprzeniewierzenia majątku albo dobytku drugiego Brahmacarya czystość
Aparigraha nie przyjmowanie darów oraz posiadanie tylko tego co niezbędne, bez uczucia zachłanności
Nazywamy je "solennymi, uniwersalnymi ślubowaniami", gdyż są nieograniczone pochodzeniem, miejscem, czasem lub sposobem pojmowania obowiązku. Powinny być one bezwarunkowo przestrzegane przez każdego, a szczególnie przez adeptów jogi, niezależnie od pochodzenia i okoliczności, z zastrzeżeniem dotyczącym różnic kulturowych, takich jaki obrzędy religijne, przyrzeczenia i powołania niektórych ludzi. Kształtują podwaliny zasad, na których opiera się społeczeństwo. Istnieje wiele typów ludzkich, o różnych charakterach i temperamentach, dlatego też jest kilka odpowiadających im rodzajów jogi. Są one jednak jak ścieżki górskie, które wszystkie wiodą na szczyt. Im bliżej wierzchołka, tym bardziej się do siebie zbliżają, by w końcu połączyć się w jedną - Radża jogę. Jogę świadomości. Dzięki skupianiu całej uwagi na świadomości, odkrywany siebie, czyli naszą właściwą istotę, uczymy się przenikać poza naszą osobowość
Mówi się o niej także asztanga-joga (ośmiostopniowa joga), ponieważ dzieli się na osiem części:
1. jama - zasady moralne
2. nijama - samooczyszczanie
3. asana - pozycje ciała
4. pranajama - powściągnięcie prany
5. pratjahara - powściągnięcie wrażeń zmysłowych
6. dharana - koncentracja
7. dhjana - kontemplacja
8. samadhi - skupienie, pełna, doskonała realizacja.
Tych osiem stopni radża - jogi prowadzi do systematycznego pozyskiwania
wewnętrznego spokoju, czystości, samokontroli i poznania.
Dżniana joga
Jest to joga mądrości, zjednoczenie dokonuje się poprzez poznanie i wiedzę. Według tej praktyki joga jest ścieżką prowadzącą do mądrości przez poznawanie, rozumienie i wiedzę.
Przeznaczona jest dla osób o dużych uzdolnieniach intelektualnych i zainteresowaniach naukowych. Praktykujący tę ścieżkę pragną traktować wiedzę w kategoriach intelektualnych, dowodzić empirycznie poszczególne teorie, sprawdzać je, klasyfikować, eksperymentować w nowych obszarach wiedzy.
Pierwszym etapem tej praktyki jest przezwyciężenie (Awidii) niewiedzy i poznawanie rzeczywistych wartości, czyli rozpoznawanie (Wiweka). Drugim - wzniesienie się ponad wiedzę o świecie zewnętrznym w poznanie wieczystego oraz zdobycie "obojętności" na smutki i radości naszej osobowej natury (Wajragja). To prowadzi do trzeciego i ostatecznego stanu zwanego Mukti lub Moksza czyli do wyzwolenia.
Do kroczących tą ścieżką zalicza się wszystkich uczonych i filozofów od czasów starożytnych po nowoczesnych.
Bhakti oznacza miłość i oddanie Bogu oraz jego stworzeniu, respekt i szacunek do wszystkich żyjących stworzeń i całej przyrody.
Dla ludzi z natury kochających jest to najprostsza, najłatwiejsza i najbardziej ekstatycznie radosna joga, bowiem sama w sobie jest środkiem, celem i owocem. Żyje się po to, aby móc kochać. Miłość daje uczestnictwo w naturze Boga.
Przymiotnikiem, który czasem się używa dla jej określenia, jest "kosmiczna", chcąc wyrazić jak jest szeroką i wszechogarniającą. Każda myśl każdy czyn, każda tęsknota kieruje się ku Bogu, którego Bhakta widzi wszędzie i w każdym. Uczestnicząc w kosmicznej energii miłości, bierze niejako udział w jej doskonałości, szczęściu, nieśmiertelności Jeśli człowiek choć raz doświadczy i dozna bożej miłości, niczego więcej nie pragnie. Bo prawdziwa miłość to Bóg. Karma joga
Słowo karma oznacza działanie, czyn. Każde ludzkie działanie - oddychanie, mówienie, ruch, jak również i myśl oraz każde słowo - to karma. Karma joga to joga bezinteresownego czynu, zwanego służeniem, to joga wyzwolenia przez pracę.
Jest to joga dla człowieka praktycznej działalności. Ludzie, prawdziwie altruistycznie pracujących dla społeczności, których niemało spotyka się w zachodniej cywilizacji idą nieświadomie drogą karma jogi. Cechuje ich spokój i zadowolenie wewnętrzne, które towarzyszy zawsze dobrym czynom.
Życie ucznia kierującego się zasadami Karma Jogi choć pozornie może nie różnić się niczym od życia zwykłego człowieka w istocie jest zupełnie odmienne. Nie stara się nigdy unikać przykrości i niewygód raczej idzie im naprzeciw uważając je za najlepsze sposobności do wyrobienia charakteru i zdobycia samodyscypliny. Wita wszystko, co mu przynosi los spokojnie i bezosobiscie mniej dbając o własną wygodę i przyjemność aniżeli o dobro innych.
Widzi jasno iż światem rządzi Prawo Karmy tj. kosmiczne prawo przyczyny i skutku. Wszystko, co człowiek robi, co myśli lub, o czym mówi, według prawa odpłaty, prawa akcji i reakcji, wróci z powrotem do niego. To, co można nazwać szczęściem jest rezultatem wcześniejszych pozytywnych czynów człowieka, a to, co się objawia jako nieszczęśliwy los jest wtórnym rezultatem wcześniejszego negatywnego postępowania. Innymi słowy swoimi czynami współczesnymi człowiek określa swą przyszłość.
Z karmą łączy się pojęcie dharmy. Oznacza wypełnianie obowiązku przez podjęcie takich zadań, do których mamy wrodzone dyspozycje i zdolności. Nie ma bowiem większej przewiny na drodze indywidualnego rozwoju jak zaparcie się samego siebie
Karma jogę (podobnie jak hatha joge) należy praktykować łącznie z innymi systemami gdyż bez niej mogą one niewiele przynieść pożytku, a nawet łatwo się wypaczyć.
Hatha joga
Ha oznacza energie aktywną, gorącą, słoneczną, męską. Tha pasywną, zimną, księżycową, kobiecą.
Hatha to stan równowagi między tymi przeciwieństwami
Podstawą hatha-jogi jest praca z ciałem i oddechem. Na poziomie fizycznym jest to wykonywanie asan (pozycji jogi) których praktyka uelastycznia mięśnie, stawy, ścięgna. Na poziomie fizjologicznym jest to świadome oddziaływanie na narządy wewnętrzne w taki sposób, aby poprawiać ich funkcjonowanie. Prawidłowo wykonywane asany dają stabilność, zdrowie i lekkość. Harmonizują całe ciało, przynoszą psychiczną równowagę i przeciwdziałają chwiejności umysłu.
Praktyka pranayamy (ćwiczeń oddechowych) uspokaja umysł i wzmacnia oddziaływanie asan. Joga mówi, że długość życia człowieka mierzy się ilością wykonanych oddechów. Długie, spokojne oddechy pozwalają, aby ciało pozostawało w spokoju i odprężeniu nawet pod naciskiem stresu.
Najbardziej znana w Polsce szkoła hatha-jogi to joga według B.K.S Iyengara. Jest precyzyjna i dynamiczna. W czasie zajęć nauczyciel tej metody będzie przypominał o oddychaniu, przykładając uwagę do precyzyjnego ułożenia stóp, rąk, kręgosłupa, miednicy, zastosuje też pewne pomoce: maty, koce, paski, klocki drewniane, krzesła, liny, drabinki itp. Wszystko po to, aby pozycje były stabilniejsze, dokładniejsze i dostosowane do możliwości osób ćwiczących.
JogaWedług klasycznej definicji Patandżalego to powstrzymanie poruszeń umysłu. Samo słowo joga oznacza łączyć, scalać, ujarzmiać.
Najważniejszym aspektem jest wysiłek adepta, aby ujarzmić umysł, co jest potrzebne do zwrócenia się w stronę duchową.
Obecnie słowo joga służy do określenia wszelkiej praktyki (techniki ascezy i metody medytacji) zmierzających do samodoskonalenia się. Stąd czasami w literaturze można się natknąć na pojęcia joga chrześcijańska, hebrajska.
Jeszcze węższe znaczenie terminu joga to różne praktyki, które wytworzyły niemal wszystkie religie i systemy filozoficzne Indii.
Jogin uważa, że istnieje transcendentalny cel, który powinien osiągnąć, jednak nie na drodze religijnych uniesień a systematycznego, praktycznego nastawienia do przeżywanych doświadczeń.
Z tą definicją zgadza się B.K.S Iyengar (najbardziej popularny, obecnie żyjący jogin), który twierdzi, że joga jest praktyczną filozofią, stworzoną po to, aby jej doświadczać, a nie nad nią dyskutować. Kluczowe pojęcia dla jogi to praktyka (abhyasa) i wyrzeczenie (vairagiya). Dlatego Iyengar proponuje swoją definicję: Joga jest powstrzymaniem cierpienia.
Wielość definicji a za tym idzie stylów praktyki jogi daje możliwość odnalezienia swojej drogi, która prowadzi do tego samego celu - zjednoczenia swojej świadomości z wyższą.
Ścieżki jogi są ze sobą wzajemnie powiązane. Są różnymi drogami na szczyt, które w wielu miejscach krzyżują się.
Te różne ścieżki to: karma-joga, dżniana-joga, hatha-joga, bhakti-joga i radża-joga.
Na drodze bhakti joga jest się wtedy, gdy człowiek wierzy w Boga i z miłością zwraca się do bliźnich i przyrody, gdy pomaga i wspiera innych jest to karma - joga. Medytacja, ćwiczenia jogiczne prowadzą go w stronę radża -joga, rozmyślania o sensie życia i rozwoju - dżniana - joga. Hatha - joga to praca z ciałem fizycznym, wewnętrznymi procesami energetycznymi i psychicznymi oraz ze świadomością.
