Sansara

SANSARA (dosłownie: "wspólny potok, przepływanie") Czasem też Samsara.
Nie mający początku łańcuch (potok) narodzin, śmierci i ponownych narodzin, którego przyczyną jest karman. Podlegają mu wszystkie żywe istoty włącznie z istotami boskimi. Po każdym kolejnym wcieleniu następne jest już wybierane w zależności od nagromadzonej karmy.
Termin sansara pojawia się dopiero w Upaniszadach.
Pochodzenie tej teorii na terenie Indii budzi wiele kontrowersji. Niektórzy tłumaczą ją wpływem przedaryjskich, pierwotnych wierzeń mieszkańców subkontynentu; inni wiążą z koncepcją ofiary wedyjskiej (jadźńa), gdzie akt ofiarny wywołuje późniejsze efekty, wpływające na los człowieka po śmierci. Tak więc, przez analogię, jeśli działania rytualne powodują określone skutki, to i wszystkie czyny (karman) świeckie, nawet te najzwyklejsze, wywołują również trwałe skutki.
Sansara jest uwarunkowana bytem w ciągle zmieniającym się Wszechświecie, z którego można się wydostać jedynie podczas życia na ziemi (moksza).
We wszystkich 3 indyjskich religiach (hinduizm, dźajnizm i buddyzm) wyzwolenie z kołowrotu sansary jest głównym celem człowieka.
Wszystkie te religie uznają, że wewnątrz sansary cierpienie jest niemożliwe do uniknięcia, bowiem jest jej immanentnym składnikiem.
Każdy czyn (karman), zarówno religijny jak świecki, utrwala sansarę, tak więc wyzwolenia nie da się uzyskać przez ofiary, zacne życie, hojność, czy nawet przez samą ascezę (tapas). Wszystkie intencjonalne akty prowadzą do ponownych narodzin (chociaż za ziemskie zasługi można uzyskać znacznie lepsze warunki bytowe w niebie i w przyszłym wcieleniu), bowiem ich źródłem jest pragnienie, a zwłaszcza chęć przedłużenia indywidualnej egzystencji i ignorancja wobec prawdziwej natury Rzeczywistości.
Chociaż wszystkie religie indyjskie deklarują ostateczne wyzwolenie jako najwyższy cel człowieka, to jednak w praktyce wiele ludowych form hinduizmu propaguje działalność religijną wiążącą wyznawcę z sansarą: dobre uczynki, dary, akty poświęcenia, pielgrzymki i inne metody osiągania zasług nie po to, aby osiągnąć wyzwolenie z sansary, ale aby
uzyskać lepszą pozycję w jej ramach — rozkosze niebiańskie i lepsze życie w przyszłym wcieleniu. Bibliografia
Praca zbiorowa: Mały słownik klasycznej myśli indyjskiej. Semper, Warszawa, 1992
Georg Feuerstein Joga Encyklopedia, Brama -Książnica włóczęgów i uczonych, Poznań 2004
Georg Feuerstein Na początku była liczba Limbus, Bydgoszcz 1995
Wikipedia - portal internetowy