Pranajama
Prana znaczy oddech, oddychanie, życie, witalność, energia lub siła.
Ayama oznacza rozciągnięcie, rozprzestrzenienie, rozciąganie, długość, wydłużenie lub kontrolę.
Pranajama jest więc wydłużeniem i zatrzymywaniem oddechu.
Na pranajamę składają się techniki świadomego rytmicznego, intensywnego poruszania i rozszerzania narządów oddechowych.
W Joga Sutrach Patanjali opisuje pranajamę jako kontrolowany pobór i wydalanie powietrza w mocno ugruntowanej pozycji
Jest to proces składający się z długiego, ciągłego i delikatnego strumienia wdechu (puraka) wydechu (recaka) i zatrzymania oddechu (kumbhaka)
Puraka pobudza organizm, recka wyrzuca na zewnątrz zanieczyszczone powietrze i toksyny, kumbhaka rozprowadza energie po całym ciele.
Jest wiele subtelnych ruchów w pranajamie np. świadomie wywoływane delikatne ruchy skóry w przeciwnych kierunkach Wskutek treningów ruchy skóry będą zsynchronizowane z wdechem, wydechem i zatrzymaniem oddechu.
Przy zastosowaniu technik w pranajamie następuje obfity pobór tlenu do organizmu, dzięki któremu w ciele ćwiczącego zachodzą subtelne zmiany chemiczne.
Podczas zwykłego wdechu przeciętny człowiek pobiera około 500 cm sześciennych powietrza, podczas głębokiego wdechu pobór powietrza jest niemal sześciokrotnie większy i osiąga prawie 3000 cm sześciennych.
Zdyscyplinowanie oddechu pomoże praktykującemu skoncentrować umysł i pozwoli mu osiągnąć doskonałe zdrowie i długowieczność.
Wielu autorów uważa, że przy ćwiczeniu pranajamy powinno się być bardzo uważnym: nie napinać ciała, męczyć głowy, umysłu. B.K.S. Iyengar twierdzi wręcz,że zanim uczeń nie opanuje asan nie powinien uczyć się pranajamy.
Najwięcej technik świadomego oddechu opisane jest w książce B.K.S. Iyengar Pranajama.