Sarira

ŚARIRA "ciało ludzkie"

Według hinduizmu, żywy człowiek ma 2 ciała:
Zewnętrzne - widzialne, grube
Wewnętrzne - niewidoczne, subtelne.
Ciało subtelne jest czymś pośrednim między ciałem materialnym a pierwiastkiem duchowym, znajdującym się w każdym człowieku. Okrywa ono tego "ducha" subtelną powłoką w trakcie całego procesu transmigracji, umożliwiając mu przechodzenie z jednego bytu materialnego (wcielenia) w inny. Ciało subtelne, w przeciwieństwie do grubego, nie jest zrodzone z rodziców, bowiem powstało na początku Stworzenia.
Ciało subtelne składa się z 17 elementów, tzn. z 11 organów zmysłowych (indrija), 5 elementów subtelnych (tanmatra) i twórczego intelektu (buddhi); "ego" (ahankara) jest włączone do buddhi.
Do 11 organów zmysłowych należy: 5 organów zmysłowych poznania (bud-dhindrija), 5 organów działania (karmendrija) oraz organ wewnętrzny, czyli umysł (manas).
W sumie tworzy to agregat złożony z 18 elementów.
Ciało subtelne nie może się jednak utrzymywać samodzielnie, o własnych siłach i bez żadnej podpory. W trakcie życia ziemskiego taką podporę stanowi ciało materialne, grube (sthulaśarira). Jest ono jednak nietrwałe i rozpada się po śmierci, a przecież ciało subtelne, wraz z zawartą w nim cząstką duszy, musi istnieć nadal, aż do następnego wcielenia. Dlatego, po opuszczeniu ciała grubego, ciało subtelne przyjmuje inne ciało, służące za podporę po to, aby dostać się na "tamten świat" i tam cierpieć oczyszczające piekielne męki lub zażywać niebiańskich rozkoszy.
Tę tymczasową powłokę pośmiertną komentarz do Sankhja-sutry nazywa "ciałem podtrzymującym". Zbudowane jest ono z 5 cząstek elementów grubych (pańćabhuta). Byłby to więc organizm "grubszy" niż lingaśarira, ale "subtelniejszy" niż sthulaśarira, bowiem utworzony tylko z subtelnych cząstek elementów grubych. Ciało podtrzymujące nazywane jest także "ciałem odeszłego" lub "ciałem pręty" (pretaśarira). Inne określenia to "ciało przejściowe" lub "przenoszące" (atiwahikaśarira), bowiem przenosi ono ciało subtelne, z cząstką duszy, z tego świata na tamten.
Eposy nazywają je często jako "ciało udręki" (jatanadeha) lub "ciało doświadczeń" (bhogadeha). Jest ono tymczasowe i służy jako okrycie ducha ludzkiego tylko w czasie jego egzystencji pomiędzy kolejnymi wcieleniami. Bez ciała podtrzymującego duch, tj. dusza obleczona w ciało subtelne, nie mógłby doznawać rozkoszy w niebie, ani cierpień w piekle. Tak więc jednostka ludzka w czasie całego kołowrotu wcieleń przywdziewa w sumie 3 rodzaje ciał. To tymczasowe ciało przejściowe powstaje natychmiast po śmierci, dzięki gomółkom ryżowym (pinda), składanym w ofierze dla zmarłych przez pozostałych na ziemi krewnych. Nazywane bywa dlatego "ciałem zrodzonym z gomółek ryżowych" (pindadźaśarira). Mitologia hind. określa je "długim na łokieć człowieczkiem" (hastamatrah puman).
Pozaziemski byt ludzki jest więc, w subtelniejszej formie, ścisłym odpowiednikiem bytu ziemskiego. Jest jego kontynuacją i uzupełnieniem, w procesie transmigracji, pozwalając przejść do następnego wcielenia, zapewniając ciągłość istnienia, aż do momentu wyzwolenia, czyli całkowitego uwolnienia się z wszelkich ciał i otoczek krępujących pierwiastek duchowy człowieka.
W wypadku grzeszników ciało przejściowe przyjmuje w piekle (naraka), wszystkie przewidziane na taką sytuację męki, aby oczyścić się z grzechów i w kolejnym wcieleniu uzyskać wyższą pozycję w hierarchii bytów.

Bibliografia
Praca zbiorowa: Mały słownik klasycznej myśli indyjskiej. Semper, Warszawa, 1992
Georg Feuerstein Joga Encyklopedia, Brama -Książnica włóczęgów i uczonych, Poznań 2004
Georg Feuerstein Na początku była liczba Limbus, Bydgoszcz 1995
Wikipedia - portal internetowy
(Opr. JM )